كوردستان

kurdish weblog

My Photo
Name:
Location: Melbourne, VIC, Australia

Friday, April 29, 2005

‌چه‌ند سه‌رنجێک و یه‌ک هه‌ڵؤێست

چه‌ند سه‌رنجێک و یه‌ک هه‌ڵؤێست

نوسینی: هیوا گوڵ محه‌مه‌دی

دوکتور فواد مه‌عسوم به‌ ڕاشکاویه‌وه‌ ڕای گه‌یاند که‌ کورد خه‌یاڵی سه‌ربه‌خۆێی له‌ که‌له‌ێی ده‌رهاویشتوه‌ ؟ سه‌یر له‌وه‌ دایه‌ سه‌رانی یه‌کیه‌تی نیشتمانی پێان وایه‌ به‌ بونی مام جه‌لال به‌ سه‌روک کۆماری یه‌ک ساڵه‌ی عێراق ده‌بێ کورد ‌حاشا له‌و هویه‌ته‌ی بکات که‌ سه‌دام حسین به‌ سی ساڵ سه‌رکوت کردن بوێی نه‌کرا. نازانم کێ ئه‌و نۆێنه‌رایه‌تیه‌ی به‌ دوکتور فواد داوه‌ ، ئه‌وه‌نده‌ ئه‌زانم که‌ ئه‌گه‌ر کاک دوکتور واز له‌ زمانی کوردیش بێنێ ، عه‌ره‌ب وه‌ک مروڤی ده‌ره‌جه‌ یه‌ک سه‌یری ناکه‌ن. سه‌ربه‌خۆێی داوا نیه‌ ، به‌ڵكو مافه‌ ، به‌لامه‌وه‌ سه‌یره‌ که‌ دوکتور خۆی سه‌رپه‌ره‌شتی نوسینه‌وه‌ی ده‌ستور ئه‌کا و ئه‌و خاڵه‌ زه‌قه‌ی بواردوه‌...کێ ئاماده‌یه‌ واز له‌ مافی ڕه‌وای خۆی بێنێ. پاشان به‌ پێی یاسای مروڤایه‌تی که‌س حه‌قی نیه‌ له‌ جیاتی که‌س ، لایه‌ن و کۆمه‌ڵه‌ خه‌ڵکێک بڕیار بدات وئه‌وه‌ی دوکتور فواد ئه‌گه‌ر هه‌ڵه‌یه‌کی تاکتیکی نه‌بێ ئه‌وا مروڤ ئه‌توانی بێخاته‌ ئه‌ستؤی پیری و که‌ ته‌مه‌ن سه‌ر ئه‌که‌وێ ئه‌قڵ و تێگه‌یشتن به‌ره‌وخۆار دێ و حه‌ماس ئه‌بێ به‌ ترس و واق ئه‌بێ به‌ خه‌ێاڵ .
# # #
مام جه‌لال ئه‌ڵێ من حوکمی ئێعدام کردنی سه‌دام حسین ئیمزا ناکه‌م. من نازانم بو؟ به‌ڵام ئه‌وانه‌ی که‌ له‌ کوشتنی خۆماڵی دا ڕوحم و به‌زه‌یان نیه‌ ، له‌ به‌رانبه‌ر دوژمن دا دڵ فراوانن. به‌زه‌ و خۆشه‌ویستی بۆ مروڤ له‌ هه‌ر کات و هه‌ر جێگا و له‌ هه‌ر مه‌نسه‌بێکه‌وه‌ پێشان بدری جێگای ڕێزه‌، به‌ڵام بریا مام جه‌لال ده‌ستوری بدایه‌ که‌ له‌ پێشدا مروڤ بون یان نه‌بونی سه‌دام حسین ساغ بکرێته‌وه‌ پاشان له‌ تاوانه‌کانی خۆش بێ؟ له‌وانه‌ش که‌ واز بێنین ئه‌وه‌یه‌ که‌ سه‌دام حسین قه‌ت ڕوژێ له‌ ڕؤژان بچوکترین زه‌ره‌ری له‌ مامه‌ نه‌داوه‌ و پرینسیبی خزمایه‌تی پاراستوه‌، مامه‌ش سه‌روک کۆماری عێراقی عه‌ره‌بیه‌ و ناتوانی پارێزگاری له‌ هه‌ڵه‌بجه‌ێی و قه‌ڵادزێی و ... بکات.
# # #
کابرایه‌کی سویدی که‌ قه‌شه‌یه‌ له‌ وته‌یه‌ک دا باسی محه‌مه‌دی عه‌ره‌بی به‌ خراپه‌ کرد بو ، له‌م کۆمه‌ڵگا دیموکراتیکه‌ دا خه‌ریک بو سه‌ری له‌ له‌شی جیا که‌نه‌وه‌ و به‌ر ده‌رکه‌یان پێ گرت و مه‌جبوریان کرد وته‌ به‌ نرخه‌کانی وه‌رگریته‌وه‌ . له‌م به‌ریشه‌وه‌ جه‌ماعه‌ته‌که‌ی کا مه‌نسور حیکمه‌ت ڕوسه‌ریان له‌ سه‌ر ژنێکی کورد داگرت و داوایان له‌ ده‌وڵه‌تی سوید کرد که‌ مسڵمانه‌کان وه‌ده‌ر نێ. ئاخر حکمه‌تیسته‌ کان بڕوایان به‌ ئازادی بێ قید و شه‌رت هه‌یه‌، ئه‌وه‌ش چی و چونه‌ نه‌ک من به‌ڵکو که‌س له‌و فه‌لسه‌فه‌یه‌ تێ ناگات. ئه‌وه‌ی جێگای ئاماژه‌ پێ کردنه‌ هه‌ردوو لایه‌ن به‌ زوری کورد بون و له‌ سه‌ر کێشه‌یه‌ک پێکیان دادا که‌ نه‌ کێشه‌ی کورده‌ و نه‌ فڕی به‌ سه‌ر کولتوری کوردیشه‌وه‌ هه‌یه‌. له‌ کاتێک دا که‌ سی هه‌زار کورد له‌ سوید ئه‌ژی له‌ هیچ جێگایه‌کی ئه‌م وه‌ڵاته‌ دیموکراتیکه‌دا کوردێک نادوزیته‌وه‌ که‌ ناسنامه‌ی خۆی هه‌بێ که‌چی له‌م وه‌ڵاته‌ دا سه‌گ و پشیله‌ و ... به‌ ناوی خۆیانه‌وه‌ پێناسه‌ ئه‌کرێن و سوید یه‌که‌م وه‌ڵاته‌ که‌ ئاڵی کوردستانی به‌ ڕسمی ناسیوه‌ . ئه‌و کوردانه‌ی ئه‌و ڕوژه‌ له‌م به‌ر و له‌وبه‌ره‌وه‌ له‌ یه‌کێان ئه‌دا یه‌کجاریش له‌ یادی هه‌ڵبجه‌ و ئه‌نفال دا به‌شداری ناکه‌ن ؟ ئاخر نه‌ته‌وه‌یه‌ک که‌ بن ده‌ست بو بیر و هزر و هه‌ڵسو که‌وتیشی سه‌قه‌ته‌....
# # #
ڕوژنامه‌ی ڕێگای کوردستان که‌ ئورگانی ڕسمی حیزبی شویعی کوردستانه‌ و ماوه‌یه‌کی زوره‌ لاپه‌ڕيیه‌کی تایبهت کردوه‌ بۆ نێچیری هه‌فه‌ته‌ی کاک عه‌لی مه‌حمود محه‌مه‌د و خۆێنه‌رێکی زوری هه‌بو ، ئه‌مجاره‌یان نێچیری هه‌فته‌ی کرده‌ نه‌چیری ون بو و خۆی له‌ بڵا و کردنه‌وه‌ی پاراست ، ئاخر یان نێچری هه‌فته که‌ به‌ واتای نه‌مانه‌ یان نه‌مانی نێچیری هه‌فته‌ و به‌رده‌وام بون له‌ بڵاو کردنه‌وه‌ی ئازادی خۆی . له‌ کوردستان دا هه‌مو شتێ ئازاده‌ به‌ڵام حیزبه‌ ده‌سه‌ڵات داره‌کان به‌زه‌یان به‌ خه‌ڵک دا دێ و بۆیان دیاری ئه‌که‌ن که‌ چون ئازاد بن و ... من به‌ش به‌ حاڵی خۆم به‌ بۆنه‌ی حوکم دانی نێچیری هه‌فته‌وه‌ سه‌ره‌خۆشی له‌ ئازادی و مروڤایه‌تی ئه‌که‌م و له‌ خه‌می ئازادی بێ دیموکراسی دا به‌شدارم. نێچیری هه‌فته‌ به‌ ئاساێی و له‌و په‌ڕی لێزانیه‌وه‌ کێشه‌کانی باس ئه‌کرد و له‌وکاته‌ دا که‌ خۆێنه‌ر قا قا پێ ئه‌که‌نی خۆڕ خۆر فرمێسکی به‌ چاوان دا ئه‌هاته‌ خوار بۆ ئه‌و ڕوژه‌ی تێی دایه‌. به‌ قه‌ده‌غه‌ کردنی دیموکراتیکانه‌ی نێچیری هه‌فه‌ته‌ ئه‌و ڕاستیه‌ جارێکیتر ده‌ر که‌وت که‌ ده‌سه‌ڵات دارانی باشوری کوردستان چه‌نده‌ له‌ باس کردنی ڕاسته‌یه‌کان ئه‌ترسن و چۆن بۆ بێ ده‌نگ کردنی خه‌ڵکی، خه‌ڵاتی جنێو نوسین بڵاو ئه‌که‌نه‌وه‌. داخستنی نێچیری هه‌فته‌ پلانێکی داڕێژراوه‌ و زور له‌ مێژه‌ هه‌وڵی بۆ ئه‌دری و شه‌رمه‌زاری بۆ ئه‌وانه‌ی که‌ حه‌سودی ئه‌به‌نه‌ پێشکه‌وتنی خه‌ڵكی دیکه‌ . له‌ وه‌ڵاتێک دا که‌ نوسین یاساغ بێ مروڤایه‌تی زینده‌ به‌ چاڵه‌ و هیچ وته‌یه‌ک واتادار نیه‌.
هه‌موی ئه م شتانه‌ی که‌ باسم کردن ئاساێین و زوری بیر لێ مه‌که‌نه‌وه‌ ئه‌وه‌ی که‌ ده‌بێ بیری لێ بکه‌ینه‌وه‌ ئه‌وه‌یه‌ که‌ ئه‌وا کۆمه‌ڵ کوژی ئه‌رمه‌نیه‌کانیش که‌وته‌ ناو کاری کۆمه‌ڵگای مه‌ده‌نی و پێشکه‌وتنخۆازه‌وه‌ ، که‌چی کورد هێشتا هه‌ر باسی برایه‌تی و ...ئه‌که‌ن..به‌سه‌ به‌س.

Friday, April 22, 2005

پێڤێک بۆ ساڵڕۆژی ڕۆژنامه‌گه‌ریی كوردی

پێڤێک بۆ ساڵڕۆژی ڕۆژنامه‌گه‌ریی كوردی

107 ساڵ به‌ر له‌ ئه‌مڕۆ له‌ ڕۆژی سێی بانه‌مه‌ڕدا بۆ یه‌كه‌م جار به‌ هه‌وڵ و خه‌باتی میقداد مه‌دحه‌د به‌درخان، تێكۆشه‌ری ناوداری كورد له‌ شاری قاهیره‌ی میسر، یه‌كه‌م ڕۆژنامه‌ی كوردی به‌ ناوی كوردستان له‌دایكبوو. بارودۆخی پڕ له‌ چه‌وسانه‌وه‌ی ژیانی كوردان به‌جۆرێک بووه‌ كه‌ بوار به ‌گه‌شه‌ و هه‌ڵچوونی نه‌درێ و هه‌رده‌م سێبه‌ری تاریكی و زۆرداری وای لێكردوه‌ كه‌ زۆر جار به‌‌ره‌و پاشه‌وه‌ بگه‌ڕێته‌وه‌. ده‌وڵه‌تانی داگیركه‌ری كوردستان به‌ جۆرێك مرخیان له‌ له‌ناوبردن و تواندنه‌وه‌مان خۆشكردبوو كه‌ به‌ ده‌مدروون و ڕێگرتن له‌ به‌كارهێنانی زمان و كه‌لتوری كورده‌واری و به‌رگرتن له‌ هه‌وڵدان و هۆشیاربوونه‌وه‌ و خۆناسینه‌وه‌ی نه‌ته‌وه‌یی ده‌یانویست له‌ ئاكامدا ئاسه‌واری نه‌ته‌وه‌یه‌ك به‌ ناوی كورد نه‌مێنێ. هه‌ر ئه‌و زۆرداری و زۆره‌ملییه‌ وای كردووه‌ كه‌ گیانی به‌ره‌نگاری و به‌رپه‌رچدانه‌وه‌ له‌ناو کوردستانیاندا په‌ره‌بستێنێ و ڕۆڵه‌ی‌ هۆشیار و ڕووناكبیری وا له‌ ناویدا هه‌ڵكه‌وێ كه‌ بتوانێ مێژوو دروست بكاته‌وه‌ و ئاوی ڕووباری حه‌زی داگیركه‌ران سه‌ره‌وژوور پاڵبنێته‌وه‌.
درێژه‌ی ئه‌م بابه‌ته‌ له‌ دێمانه‌دا بخوێنه‌وه‌

Thursday, April 21, 2005

جێژنی چوارشه‌مه‌ سوری له‌ ئێزیدیه‌كانی كوردستان پیروز بێ

جێژنی چوارشه‌مه‌ سوری له‌ ئێزیدیه‌كانی كوردستان پیروز بێ
ئێنیستیتوی كورد له‌ ستوكهولم پیروز باێی جێژنی چوارشه‌مه‌ سوری له‌ هاووڵاتێانی ئێزدی ده‌كا له‌ كوردستان و هه‌ركوێی جیهان دا بن .
هاو نیشتمانیه‌ خاوه‌ن باوه‌ڕه‌ ئێزیدیه‌كان له‌ سه‌ر تا سه‌ری مێژوی كورد و كوردستان دا جێگای تایبه‌تی خۆیان هه‌یه‌ و له‌ خه‌بات و به‌رخۆدان و قوربانی دان له‌ پێناو ئازادی و سه‌ربه‌خۆێی كورد و كوردستان دا به‌شداری چالاك بوون . هیوادارین كه‌ جێژنی چوارشه‌مه‌ سوری ئێزیدیه‌كانی كوردستان ببێته‌ ڕوژی هاوخه‌باتی و یه‌كگرتنی كورد و كوردستان بۆ گه‌یشتن به‌ ئازادی و سه‌ربه‌خۆێی .

ئێنیستیتوی كورد له‌ ستوكهولم
050420

Sunday, April 17, 2005


Posted by Hello
ئه‌وه‌ی له‌ خواره‌وه‌ نوسراوه‌ کاکڵه‌که‌ی ناڕه‌زایه‌تی چه‌ند کۆمیونیتیه‌که‌ به‌رامبه‌ر به‌ بانگهێشتنی پێنج سه‌ربازی تورک بۆ به‌شداری کردن له‌ بیره‌وه‌ری ڕۆژی ئه‌نزاکدا له‌ باشوری ئوسترالیا له‌سه‌ر ئه‌رکی ده‌وڵه‌تی ئوسترالیا.
له‌ ڕاستیدا ئه‌و خانمه‌ ڕاپۆرت نوسه‌ هه‌موو په‌یڤه‌که‌ی ئێمه‌ی بڵاو نه‌کردۆته‌وه‌. یان باشتره‌ بێژم که‌ په‌یڤه‌کانی منی جگه‌ له‌ ڕسته‌یه‌ک نه‌نوسیوه‌ و ڕه‌نگه‌ به‌شێکی بگه‌ڕێته‌وه‌ بۆ ئه‌وه‌ی که‌ بۆخۆی گریکه‌. دیاره‌ پێش بڵاوکردنه‌وه‌ی گوتی که‌ ڕه‌نگه‌ ئه‌دڤه‌رتایزه‌ هه‌مووی ئه‌وه‌ی ئه‌من نوسیومه‌ بڵاوی نه‌کاته‌وه‌. به‌ڵام خوا هه‌ڵناگرێ قرتاندنه‌که‌ زۆرتر به‌ر په‌یڤه‌کانی من که‌وتووه‌ که‌ باسی ئه‌وه‌م کردبوو بۆ پێمان خۆش نیه‌ که‌ ئه‌و میوانانه‌ بێنه‌ ئوسترالیا بۆ به‌شداری له‌و بیره‌وه‌رییه‌ تاڵه‌ی ئوسترالیه‌کاندا که‌ به‌ده‌ستی سوپای تورک له‌ ساڵی1914داو له‌ شه‌ری یه‌که‌می جیهانی خوڵقابوو.

By ANDREA STYLIANOU
16apr05

MEMBERS of five South Australian ethnic communities are angry over a planned taxpayer-funded Anzac Day visit to Adelaide by Turkish war veterans.They are unhappy with Turkey's "aggressive foreign policy and past invasions" of their countries.
The groups have demanded to know if any of the visitors were veterans of those conflicts.
President of the Greek Orthodox Community of SA Theo Maras said there had been no consultation by the RSL, which has supported the initiative.
"The Greek and Greek-Cypriot communities in SA are appalled that there will be representatives of the Turkish Government who may be veterans of the illegal invasion and continuing occupation of Cyprus," he said.
Others angered by the visit are the Cypriot, Kurdish, Armenian and Pontian communities.
President of the Turkish Association of SA Dr Kemal Turker said: "All of us come from different countries and we should not bring our old animosities to this country."
The veterans' visit is an initiative of the Spirit of Gallipoli Committee. That received funding of $33,000 from the State Government for a range of events.
The visitors were selected by the Turkish War Veterans Association.
President of the Cyprus Community of SA Marios Panatsos said the community supported the Gallipoli spirit. "But many of SA's Greek-Cypriot community are still experiencing human rights violations by Turkey," he said.
Refugee and community radio presenter Khaled Azizi said the Kurdish community in SA would not welcome the visitors.
President of the Armenian Cultural Association of SA Alec Balayance said of the visitors: "Anyone less than 70 years old could have served in the invasion of Cyprus."
Pontian refugee and president of the Pontian Brotherhood of SA, Peter Demourtzidis, said consideration should be given to SA's diverse community. "There are about 10,000 Pontian Greeks in SA who are angry over the RSL's invitation of these Turkish veterans," he said.
RSL president Jock Statton rejected the criticism. "We are all Australians," he said.

Saturday, April 16, 2005

به‌شداری سه‌ربازانی تورک له‌ ڕۆژی ئه‌نزاک

به‌شداری سه‌ربازانی تورک له‌ ڕۆژی ئه‌نزاک

به‌گوێره‌ی ئه‌و هه‌واڵانه‌ی‌ لێره‌و له‌وێ و له‌سه‌رچاوه‌ی باوه‌ڕپێکراوه‌وه‌ به‌گوێمان ده‌گه‌ن، به‌ڕێوه‌به‌رانی یادی ڕۆژی ئه‌نزاک له‌ باشوری ئوسترالیا بۆ یادی ڕۆژی ئه‌نزاک که‌ ده‌که‌وێته‌ 25ی ئاپڕیل، سوپای‌ تورکیه‌ی‌ بۆ به‌شداریکردن له‌ یادی قوربانیه‌کانی ئه‌و ڕۆژه‌ بانگهێشت کردوه‌و وا بڕیاره‌ که‌ 5 سه‌ربازی تورکیه‌ بۆ به‌شداری له‌و یاده‌دا بێنه‌ باشوری ئوسترالیا. ئه‌م کرده‌وه‌ی به‌ڕێوه‌به‌رانی ئه‌و یاده‌‌ ناڕه‌زایه‌تی توندی کۆمیونیتی قبرسیه‌کان ، یونانیه‌کان ، ئه‌رمێنیه‌کان و کوردی لێکه‌وتۆته‌وه‌و به‌چه‌ندین شێوه و ڕێگای جیاواز ئه‌م بێزاری و ناڕه‌زایه‌تیانه‌ گه‌ینراوته‌ به‌ڕێوه‌به‌ران و دامو ده‌زگا به‌رپرسه‌کان و پێیده‌چێ که‌ ڕاگه‌یه‌نه‌ گشتیه‌کانیش له‌و پێوه‌ندییه‌دا که‌وتبنه‌ خۆو گرنگیه‌کی تایبه‌تی به‌و بێزاری و ناڕه‌زایه‌تیانه‌ بده‌ن. جێی خۆیه‌تی کوردانیش له‌م بواره‌‌دا زیاتر بکه‌ونه‌ خۆو ده‌نگی ناڕه‌زایه‌تی له‌و پێوه‌ندییه‌دا زیاتر به‌ گوێ به‌ر پرسان بگه‌یه‌نن. ئه‌و ڕاستیانه‌ی‌ که‌ لای کوردان شاراوه‌نین و ده‌زانن که‌ سوپای تورکیا سوپایه‌کی بێبه‌زیی و دڕنده‌یه‌و ڕۆژانه‌ له‌ باکوری کوردستان ده‌ستدرێژی ده‌که‌نه‌ سه‌ر مافی کوردان و کوشتنی کوردان لایان وه‌ک ئاوخواردنه‌وه‌یه‌. ئه‌و سوپایه‌ی که‌ زیاتر له‌ سێهه‌زار گوندی کوردستانی وێران کردوه‌و دوملیۆن کوردی ئاواره‌ کردوه‌و ماڵ و ژینگه‌ی لێ تێکداون. ئه‌و سپایه‌ی که‌ مه‌ترسیه‌کی مکوره‌ له‌سه‌ر ماف و ئازادیه‌کان و په‌ره‌گرتنی دیموکراسی له‌ وڵاتی تورکیه‌. ئه‌و سوپایه‌ی که‌ کاره‌ساتی ئه‌نزاکی به‌سه‌ر سه‌ربازه‌کانی ئوسترالیادا هێنا.‌‌

Friday, April 15, 2005

چیدیکه‌ ئێراق هی تۆ نیه‌!

چیدیکه‌ ئێراق هی تۆ نیه‌!
11.04.2005
واشینگتۆن پۆست- نوسینی جیم هۆگڵه‌ند
وه‌رگێڕانی بۆ کوردی: سوه‌یلا ماجدی

سه‌دامی ئازیز،
به‌ڵێ، ماوه‌یه‌کی زۆر به‌سه‌ر ئه‌وکاته‌دا تێپه‌ڕیوه‌ که‌ من نوسیبوم، به‌ڵام داویی دۆزینه‌وه‌ی تۆ گه‌لێک دژوار بوو. له‌و کاته‌وه‌ تۆ ده‌رکه‌وتویته‌وه‌-- له‌و دۆخه‌ی تۆدا وشه‌که‌ مانای ڕاستینه‌ی هه‌یه‌-- هه‌ردوکمان زۆر سه‌رمان قاڵ بوو. که‌واته‌ وه‌ره‌ با بێینه‌وه‌ سه‌رخۆو پێکبگه‌ینه‌وه‌.

ئه‌رێ ئه‌وه‌ ڕاسته‌ که‌ تۆ له‌ ڕێی ته‌له‌ڤیژنه‌وه‌ چاوت لێکردوه‌ که‌ چۆن جه‌لال تاڵه‌بانی هه‌ڵبژێردرا بۆ سه‌رۆک کۆماری ئێراق؟ بۆ ئه‌وه‌ی شوێنه‌که‌ی پێشوی تۆ بگرێته‌وه‌. له‌ هه‌موو که‌س باشتر تۆ مانای تایبه‌تی به‌سه‌رۆک بوونی کوردێک له‌و وڵاته‌دا ده‌زانی"لێدانی دڵی هه‌ستی ناسیونالیزمی عاره‌ب." ئه‌تۆ ده‌زانی که‌ من ئه‌وه‌ی ده‌زانم که‌ تۆ ده‌یزانی. کاتێک ئێمه‌ سه‌بارت به‌ کوردان په‌یڤیین- من به‌دوای ئه‌وه‌دا نوسیبوم که‌ تۆ هه‌ر ناوهێنان و ئاماژه‌ پێکردنێکی ئه‌وانت "وه‌ک بێڕێزی" به‌رامبه‌ر به‌خۆت لێکده‌دایه‌وه‌-- کاتێک‌ باسی نیگه‌رانی سه‌باره‌ت به‌ مافه‌کانی ئه‌وانت بۆکرا تۆ وا هه‌ڵوێسته‌ت کرد وه‌ک ئه‌وه‌ی "به‌ شه‌ق تێهه‌ڵدان له‌ سه‌گێکی نوزه‌ درێژی بێخاوه‌ن تاوانابار کرابی." ئه‌و وتووێژه‌ له‌ ساڵی 1975دا بوو، پێش ئه‌وه‌ی که‌ تۆ گازی ژه‌هراویان به‌سه‌ردا بڕێژی وه‌کو به‌ شێک له‌ هه‌ڵمه‌تی 87-88ی جینوساید که‌ بۆخۆت ناوی ئه‌نفالت لێنا.

نه‌ته‌نیا ئه‌م که‌مایه‌تیه‌ نا عاره‌به‌ی کێوه‌کانی کوردستان(نوسه‌ر باکوری ئێراقی به‌کار هێناوه‌) ڕزگاریان بوو به‌ڵکوو ئه‌وه‌ چوارده‌ ساڵه‌ له‌ژێر پاراستنی نه‌ته‌وه‌یه‌کگرتوه‌کاندا به‌ره‌و پێشیشه‌وه‌ چووه‌‌. بینینی ئه‌وه‌ی که‌ تاڵه‌بانیه‌کی زیره‌ک و ناوبه‌ده‌ره‌وه‌ له‌ جیهان ببێته‌ سه‌رۆکی پارێزڤانه‌کانی ئه‌و به‌ندیخانه‌ی تۆی لێده‌ژی چێژی هه‌یه‌. ئێمه‌ هه‌ردووکمان ئه‌وه‌ی ده‌زانین که‌ نوکه‌ ئه‌و له‌و دۆخه‌ چێژ وه‌رده‌گرێ.

به‌‌ڵام دیاره‌ کات له‌وه‌ زیاتری پێیه‌. سه‌ددام، ئه‌مه‌ تێکچون و ڕوخاندنی ئه‌و شوێن و شێوازه‌‌یه‌ که‌ تێیدا په‌روه‌رده‌بووی. ئه‌مه‌ بزماری ناو دارمه‌یته‌که‌ی ئه‌فسانه‌ی ڕه‌گه‌ز په‌ره‌ستی یه‌کیه‌تی عه‌ره‌بیه‌ که‌ تۆ (باشه‌ باشه‌ تۆو ئه‌وانی دیکه‌) خۆت پێوه‌ ڕاده‌ناو پرۆپاگه‌نده‌ت بۆ به‌ڕاوا زانینی هێزی بێبه‌زیی و وه‌حشی وه‌کوو خوارترین خوی باو له‌ ده‌سه‌ڵات له‌ ڕۆژهه‌ڵاتی ناڤیندا ده‌کرد‌.

بیانوی پاراستنی(عاره‌بایه‌تی) به‌ نرخی ئازاردانی کوردان(و چوونه‌ ناو شه‌ڕی فارسه‌کان له‌ ئێران) به‌رده‌وام ڕوپۆشێک بوه‌بۆ داپۆشێنی ئه‌و ڕاستیه‌‌ی‌ که‌ تۆو شه‌قتێهه‌ڵدراوه‌ به‌عسیه‌کانی په‌ناشت نوێنه‌رایه‌تی که‌مایه‌تیه‌ک له‌ ئێراقدا ده‌که‌ن. وه‌ک کوردان عاره‌بی سوننه‌ش یه‌ک له‌ پێنجی حه‌شیمه‌تی ئێراق پێک ده‌هێنن.

ئه‌مه‌یه‌ خاڵی مه‌به‌ستی من: ڕۆژهه‌ڵاتی ناڤین پێکهاته‌یه‌کی موزاییکیه‌ له‌ که‌مایه‌تی ئاینی و ئیتنیکی‌‌ که هه‌تا ئێستا ته‌نیا ئه‌وه‌نده‌یان زانیوه‌ که‌ چۆن چۆنی ئازار بده‌ن، یان ئازار بدرێن. زۆرجار ویستی‌ که‌لتوری ، سیاسی و ئایینی چه‌سپاوو جێگیر له‌ ئایدیۆلۆجی(یه‌کبوونی عاره‌بی) وه‌کوو هی تۆ بۆ شاردنه‌وه‌ی ناکۆکی و جیاوزیه‌ ڕاستینه‌کانی ئه‌و خه‌ڵکانه‌ی وه‌ک عاره‌ب ناسراون، پێشده‌خرێ.

تۆ له‌ سه‌ر تاپێته‌وه‌ ژێر پێنانی جیاوازیه‌. هه‌ر ئه‌مه‌ سه‌باره‌ت به‌ برا به‌عسیه‌کانی سوریه‌شت ڕاسته‌ که‌ هێشتا دوژمنی که‌سیتن و نوێنه‌رایه‌تی که‌مایه‌تیه‌کی عه‌له‌وی مه‌زهه‌ب ده‌که‌ن که‌ ته‌نیا ده‌توانن به‌ زه‌برو زه‌نگ ده‌سه‌ڵات بسه‌پێنن. جێی سه‌رنج و ڕامان نیه‌ که‌ ئه‌وان خۆیان له‌ مه‌ترسیدا ده‌بینن که‌ دێموکراسی له‌ قوون ده‌رکه‌یانه‌. با هیوادار بین که‌ ئه‌وان بۆ جارێکیش بێت ڕاستن.
دراوسێکانت چالاکانه‌ پشتیوانی و پشتگیری له‌ ئاکاری بێبه‌زه‌ییانه‌و پڕ له‌ بێڕه‌وشتی تۆیان ده‌کرد ته‌نێ به‌ خاتری ئه‌وه‌ی که‌ عاره‌بێکی سوننه‌ بوویت. ئه‌وان که‌ ڕێگه‌ی کوشتن و تاڵانکرن و ده‌ستدرێژی و یانیش به‌ندکردنی نه‌ ته‌نیا کوردان( گه‌رچی ئه‌وانیش سوننه‌ بوون) به‌ڵکوو زۆرینه‌ی شیعه‌کانیشیان (ئه‌گه‌رچی ئه‌وانیش عاره‌ب بوون) به‌ تۆدا.

ده‌گوترێ ئه‌و شته‌ی که‌ ڕۆژی چوارشه‌ممه‌ له‌ ته‌له‌ڤیزیۆندا بینیت وای لێکردووی که‌ ڕیشت له‌ په‌نجه‌کانت باڵێنی و هه‌ڵیان سوڕێنی. به‌ڵام ئه‌وه‌ به‌ره‌و خراپتر ده‌چێ: ڕێوڕه‌سمی گه‌یشتنی تاڵه‌بانی بۆ سه‌رۆککۆماری ته‌نێ به‌شێک له‌و ڕێککه‌وتنه‌یه‌ که‌ کورده‌کان و شیعه‌کان هه‌فته‌ی ڕابردوو پێیگه‌یشتن بۆ پێکهێنانی ده‌وڵه‌تێکی کاتی.

کاتێک که‌ ورده‌کارییه‌کان بڵاوکرانه‌وه تۆ به‌ بیستنی ئه‌وه‌ی که‌ ئیبراهیم جه‌حفه‌ری سه‌رۆک وه‌زیران ڕه‌زامه‌ندی ده‌ربڕیوه‌ که‌ کورده‌کان هێزی پێشمه‌رگه‌و دامه‌زراوه‌سیاسیه‌کانی خۆیان بهێڵنه‌وه‌-- له‌ لایه‌ن ده‌وڵه‌تی ناوه‌ندییه‌وه‌ گوژمه‌ی بۆ ته‌رخان ده‌‌کرێ— وه‌ هه‌روها به‌ده‌سته‌وه‌ گرتنی وه‌زاره‌ته‌ ده‌وڵه‌تیه‌ گرینگه‌کانی ‌ ناو ئه‌و بازنه‌یه‌ی که‌ کورده‌کان جه‌خت ده‌که‌ن که‌ به‌ کۆماری فیدراڵی ئێراق ناوکی ببڕدرێ، توشی هه‌ناسه‌بڕکێت ده‌کا. " دیاره‌ تۆ ناڕازی ده‌بی که‌ ‌ ڕێککه‌وتنی هه‌ڵبژاردنه‌‌کانی ئه‌م دوو جه‌مسه‌ره‌ لێکدابڕانی پارچه‌کانی ئێراقی لێده‌که‌وێته‌وه، هه‌روه‌ک به‌م شێوه‌ی ئێستا ده‌بیرێ‌.

من ناتوانم حاشا له‌ بوونی ئه‌و ئه‌گه‌ره‌ بکه‌م. کورده‌کان تا ئه‌و جێ‌یه‌یان هێناوه‌و گه‌لێک پێشکه‌وتن و ده‌سکه‌وتیان به‌ده‌ست هێناوه‌و به‌و ‌ڕاده‌یه‌یش بڕوا به‌خۆبوونیان تێدا دروست بووه‌ له‌وکاته‌وه‌ی که‌ من بۆ بینینیان ئه‌چووم له‌ په‌نای حه‌شارگه‌‌ چێکراوه‌کانی ناو چیاکان که‌ ئێستاو له‌مه‌ به‌دواوه‌ خه‌ون به‌ سه‌ربه‌خۆییه‌وه‌ ده‌بیننین. به‌ڵام ئه‌وان ده‌سکه‌وتی زیاتریان وه‌چنگ ده‌که‌وێ به‌ مانه‌وه‌یان له‌ناو ئێراقێکی فێدراڵی ناناوه‌ندیداو ته‌نانه‌ت زۆر شتیش پێشکه‌ش بکه‌ن. به‌ نیشاندانی ئه‌زموونی ئه‌و که‌مایه‌تیه‌ ده‌توانرێ پارێزگاری له‌مافه‌کان بکردرێ به‌ هۆی جێبه‌جێکردنی یاساو پراکتیک کردنی دیموکراسی – نه‌ک به‌ زه‌برو زۆری بێبه‌زییانه‌-- ئێراق ده‌توانێ ڕۆژهه‌ڵاتی ناڤین بگۆڕێ.

من به‌ نیگه‌رانیه‌وه کۆتایی پێده‌هێنم: زۆر خراپه‌ که‌ کۆبوونه‌وه‌ی عاره‌بان دوو هه‌فته‌ پێش به‌ ده‌سه‌ڵات گه‌یشتنی تاڵه‌بانی ئه‌نجامدرا. ئێمه‌ ده‌بێ چاوه‌ڕێی بینینی ڕوخساری ڕێبه‌رانی عه‌ره‌ب کاتی پێشوازیکردنی سه‌رۆککۆماره‌ کورده‌که‌ی ئێراق، بکه‌ین. بینینی ئه‌وه‌ به‌ڕاه‌ده‌ی بینی کاتی چاولێکردنت له‌ هه‌ڵبژاردنی تاڵه‌بانی شیرین ده‌بێ!.

Thursday, April 14, 2005

كۆنفرانسی جیهانی ژن یان بازرگانی به‌ ژنی كورده‌وه‌

كۆنفرانسی جیهانی ژن یان بازرگانی به‌ ژنی كورده‌وه‌
نوسینی: هیوا گوڵ محه‌ممه‌دی

ژنی كورد وه‌ك به‌شێك له‌ كۆمه‌ڵگای كورد كه‌سایه‌تیه‌كی لاواز و بێ هێز و زوڵم لێ كراو و چه‌وساوه‌یه‌ . پێاوی كورد له‌ ڕاونان و كوشتن و شه‌ر و زه‌لیلی دا ئه‌ژی هه‌ر بویه‌ ژنی كورد دوو جار ئه‌چه‌وسێته‌وه‌ ، جارێ وه‌ك كورد و جارێكی تر وه‌ك ژن ، بێ گۆمان زور هوی دیكه‌ بۆ چه‌وسانه‌وه‌ی ژنی كورد هه‌یه‌ ، به‌ڵام له‌ هیچ كاتێك دا هێچ هێزێك نه‌یتوانیوه‌ پێشگر بێ له‌ به‌رده‌م ژنی كورد دا و ئه‌و ژنانه‌ی كه‌ پێێان خوش بوبێ یان هه‌ڵسوڕ و چالاك بوبێتن پێش كه‌وتون و له‌ ناو كۆمه‌ڵگا دا ڕێزیان لێ گیراوه‌. ئه‌وه‌ی ڕاستی بێ زور له‌ مێژه‌ كه‌سانێك هه‌ن كوردایه‌تی و خه‌باتی كوردایه‌تی به‌ كار دێنن بۆ بازرگانی كردنی و خۆشگوزه‌رانی خۆیان و به‌ دروشمی بریقه‌دار لاوان و كۆمه‌ڵگای كورده‌واری هه‌ڵ ئه‌خڵه‌تێنن و ئه‌یان كه‌نه‌ قوربانی .

ئێستا كه‌ له‌ كۆمه‌ڵگا مودێرنه‌كان دا باسی كێشه‌ی ژن و جوڵانه‌وه‌ی فێمینیستیه‌، هێندی مروڤی به‌ ناو شاره‌زای كوردیش ئه‌و هه‌له‌یان گوازتوه‌ته‌و و بۆ بازرگانی كردن گۆیا كار بۆ ژنی كورد ئه‌كه‌ن. وه‌ڵاتێكی وه‌ك سوید ته‌جروبه‌ی زیاتر له‌ 80 ساڵ كومه‌ڵگای مودێڕن و دیموكراتێیك و مه‌دنی هه‌یه‌ و تازه‌ خه‌ریكه‌ جوڵانه‌وه‌ی ژنان پێ ده‌نیته‌ قۆناغی سه‌رهه‌ڵدان و ئه‌ویش زور به‌ پارێزه‌وه‌ و به‌ پشتیوانی و پاڵپشتی كردنی ده‌یان مروڤی پسپۆڕ و شاره‌زای ئه‌و بواره‌ و به‌ پشتگیری كردنی ناوه‌نده‌ مه‌ده‌نیه‌كان ، به‌ڵام هێشتا ناوی خۆیان نه‌ناوه‌ حیزبی ژنان یان پێشڕه‌وانی ژنان و به‌ خۆیان ده‌ڵێن ئینیتیاتیڤی فێمینیزم. له‌ كۆمه‌ڵگای كورده‌واری دا كه‌ هێشتا نه‌ ئازادی هه‌یه‌ و نه‌ دیموكراسی سه‌قامگیره‌ و نه‌ مافی مروڤ ئه‌پارێزرێ بازدان بۆ پروژه‌ی ژنی كورد له‌ بازرگانی كردن به‌ ژنی كورد و گیرفان پڕ كردن زیاتر نیه‌. له‌ كه‌س شاراوه‌ نیه‌ كه‌ نێچیرڤان بارزانی ماوه‌یه‌كی زوره‌ خه‌ریكه‌ ده‌سه‌ڵاتی بێ ئه‌م لاو ئه‌و لای خۆی له‌ باشوری كوردستان دا بچه‌سپێنێ و له‌ زور حاڵه‌ت دا وه‌ڵامی مه‌سعود بارزانیش ناداته‌وه‌ و باند و ده‌سته‌ و گروپی خۆی هه‌یه‌ و له‌ ناو ئاساێشی پارتی دا ده‌زگای ئاساێشی تایبه‌تی خۆی هه‌یه‌ و له‌ ده‌ره‌وه‌ی وه‌ڵاتیش به‌ ده‌یان كه‌سی دابه‌سته‌ و وابه‌سته‌ی خۆی هه‌یه‌ كه‌ بۆ چه‌سپاندن و ڕه‌وایه‌تی پێ دانی بیری بۆ ئه‌كه‌نه‌وه‌ و پروژه‌ی جیا جیای پێ پێشنێار ئه‌كه‌ن و ئه‌ویش له‌ پاره‌ی فراوانی كوردی هه‌ژاریان بۆ ئه‌ڕێژێنێته‌ حیسابه‌كانیان و به‌ بێ لێكۆڵینه‌وه‌ ئه‌توانن خه‌رجی كه‌ن و ئه‌م كه‌سانه‌ ته‌نیا له‌ به‌رانبه‌ر نێچیر دا به‌رپرسیارن و نه‌چیریش ته‌نیا له‌ به‌رانبه‌ر خۆا دا وه‌ڵام ده‌ر و له‌ خۆی باڵاده‌س تری نیه‌ و كه‌سیش پێی ناوێرێ . ماوه‌یه‌كی زوره‌ پڕوپاگه‌نده‌ی ئه‌وه‌ ئه‌كرێ كه‌ كونفرانسی نێو نه‌ته‌وه‌ێی ژنی كورد له‌ سوید ئه‌به‌سرێ و له‌و پێناوه‌ش دا جێگایه‌كی تایبه‌تی ئاماده‌ كراوه‌ و میوان ده‌سنیشان كراون و بودجه‌یه‌كی تایبه‌تیشی بۆ ته‌رخان كراوه‌. هه‌روه‌ك ڕون و ئاشكراشه‌ به‌ڕێوه‌به‌ری ئه‌م ته‌رح و به‌رنامه‌یه‌ سێ كۆچكه‌ی تازه‌ وابه‌سته‌ و دابه‌سته‌ی مهاباد ، حه‌مه‌سه‌عید و عومه‌ر فارسه‌ كه‌ من به‌ مهاباد سه‌عید فارس ناویان ده‌به‌م. به‌ ڕێكه‌وت وا پێش هات كه‌ شێره‌ ژن و داكۆكیكاری ماڤی مروڤ و ژنی كورد له‌ ڕوژهه‌ڵاتی كوردستان دوكتور ڕویا تلوعی وه‌ك میوانی به‌شدار له‌و كونفرانسه‌ دا توشی بو به‌ توشی منه‌وه‌ و منیش به‌ شانازیه‌كی گه‌وره‌م زانی كه‌ له‌ نێزیكه‌وه‌ ئه‌و خانمه‌ به‌ وه‌فا و توانایه‌ی نه‌ته‌وه‌كه‌م زیاره‌ت بكه‌م و ئاماده‌ بم كه‌ خزمه‌تێكی بچوكی بكه‌م و ئه‌ویش ئه‌وه‌ بو كه‌ بێگه‌یه‌نمه‌ جێگای ئه‌و كونفرانسه‌. كاتێك گه‌یشتینه‌ ئه‌وێ توشی سه‌رسوڕمان هاتم و زور كه‌سیشم توشی سه‌رسوڕمان كرد كه‌ یه‌كیان به‌ڕێز مه‌هاباد سه‌عید فارس بو ؟!!

سه‌یر له‌وه‌ دا بو كه‌ ئه‌و كه‌سانه‌ی من ئه‌ناس و من ئه‌یان ناسم وایان نیشان ئه‌دا كه‌ من نابینن و من به‌ هه‌ڵه‌ ڕێم له‌وێ كه‌وتوه‌ ، ئه‌وه‌ له‌ كاتێك دایه‌ كه‌ زوربه‌ی به‌شداربوه‌كان فڕیان به‌ سه‌ر ژن و مافی ژن و كێشه‌ی ژنه‌وه‌ نیه‌ و نه‌بووه‌ و نه‌ك هه‌ر دژی ژن به‌ڵكو دژی پیاو و مروڤایه‌تین. مه‌هاباد خان كه‌ خۆی به‌ دیموكرات و پارێزه‌ری مافی مروڤ و ئازادیخۆاز و ده‌یان شتی له‌م بابه‌ته‌ ئه‌زانی به‌ بینینی من وای ئه‌زانی كه‌ به‌ڕاستی ئه‌مه‌وی به‌شدار بم و زور سه‌یر توشی ئاڵوزی بو، ئه‌وانی تریش هه‌روا به‌ بێ هو به‌ ناو یه‌كا ئه‌هاتن و ئه‌چون و مهاباد به‌ شوین كاك ته‌ها به‌رواری دا ئه‌گه‌ڕا نازانم بۆ چی بو ؟

دیاره‌ چه‌ند كه‌س له‌وانه‌ی له‌وێ بون به‌ گه‌رمی له‌گه‌ڵ من دوان و به‌ خێرهاتنمیان كرد و یه‌كێك له‌و خانمانه‌ زور به‌ ڕێزه‌وه‌ داوای لێ كردم كه‌ به‌شداری كۆنفرانسه‌ كه‌ بم ، به‌ڵام من به‌و په‌ڕی ڕێزه‌وه‌ داوای لێبوردنم لێ كرد و هاتمه‌ ده‌رێ. ئه‌وه‌ی بو من جێگای سه‌رنج بو، ئه‌وه‌ بو كه‌ ئه‌و مه‌هاباد خانه‌ی خۆی به‌ پێشڕه‌و ئه‌زانی ، چون ئێستا له‌گه‌ڵ ئه‌وكه‌سانه‌ی له‌گه‌ڵی هاوكارن به‌ ناوی پروژه‌ و ژن و مافی مروڤ و ئه‌و شتانه‌وه‌ كه‌وتونه‌ته‌گیرفان پڕ كردن. له‌ كاتێك دا كه‌ سه‌رچاوه‌ی نابه‌رانبه‌ریه‌ كومه‌ڵایه‌تیه‌كان له‌ باشوری كوردستان سه‌روك و ڕێبه‌ری حیزبه‌كانن ، كه‌سانێك له‌ ئه‌روپا ئه‌بنه‌ قڵغانی ڕه‌وایه‌تیان و بو ئه‌وه‌ی پوستێك بو خۆیان مسوه‌گه‌ر بكه‌ن درو له‌ گه‌ڵ ویژدانی خۆیان و نه‌ته‌وه‌كه‌یان ئه‌كه‌ن .

ئێستاش چه‌ندین بنه‌ماڵه‌ و دایكی كورد چاوڕوانی گه‌ڕانه‌وه‌ی منداڵه‌كانیان كه‌ له‌ شه‌ڕی ناوخۆێی دا و به‌ ده‌ست نێچیرڤان بارزانی و ده‌سه‌ڵاته‌كه‌ی بێ سه‌روشوێن كراون و به‌ ده‌یان ژنی كورد مێرده‌كانیان له‌ شه‌ڕی ناوخۆێی دا له‌ده‌س داوه‌ و مه‌هاباد سه‌عید فارسیش له‌ ئه‌روپا زیاتر له‌ سه‌د هه‌زار كرونی سویدی خه‌رجی دوو شه‌و ئه‌كات كه‌ گویا ئه‌یه‌وی مافی ژنی كورد بپارێزی و له‌ ڕاستی دا ئه‌یه‌وی ڕه‌وایه‌تی به‌ كار و مه‌له‌فه‌ ناشیریه‌نكانی ده‌سه‌ڵاتی زه‌رد بدات. له‌ ڕێگای ته‌له‌فزیونه‌وه‌ سه‌یری به‌رنامه‌كه‌م كرد زور لاواز ، بێ به‌رنامه‌ و بێ ناوه‌روك بو ، ته‌نێا كه‌سانێ بانگ كرا بون كه‌ به‌ دڵی مه‌هاباد و .... ... بون و ئێتر شاره‌زاێی و پسپوڕی له‌به‌ر چاو نه‌گیرا بو .

من یه‌ك ڕه‌خنه‌م له‌ مه‌هاباد سه‌عید فارس گرت ، ئه‌یش زور زانستیانه‌ و هاوچه‌رخانه‌ ، كه‌چی ئه‌گه‌ر ئه‌و ڕوژه‌ ده‌سه‌ڵاتی هه‌بایه‌ هه‌ر له‌وێ له‌ پێش چاوی ئه‌و خه‌ڵكه‌ وه‌ده‌ری ئه‌نام ، ئه‌وه‌ش نیاشانه‌ی پێشكه‌وتنی ئه‌و خانمه‌ شوڕشگێڕه‌یه‌ كه‌ بو وه‌رگرتنی پوستێك ئاماده‌یه‌ له‌گه‌ڵ ئه‌نجامده‌ر و تاوانبارانی شه‌ڕی ناوخۆێی دا پێاڵه‌ی تاون هه‌ڵوشێ ...كێشه‌ی ژنی كورد له‌ كوردستان و له‌نێو كومه‌ڵگای كورده‌واری دا سه‌ری هه‌ڵ داوه‌ و هه‌رله‌ویش چاره‌سه‌ر ئه‌كرێ و ئه‌وی دیكه‌ ته‌نیا ڕێكلام و چه‌واشه‌كاری و بازرگانی كردنه‌.

Sunday, April 10, 2005

هه‌ڵبژێرانی یه‌که‌م کورد بۆ سه‌رۆکایه‌تی کۆماری ئێراق

هه‌ڵبژێرانی یه‌که‌م کورد بۆ سه‌رۆکایه‌تی کۆماری ئێراق
دوای نزیک به‌ دووساڵ له‌ ڕوخانی ڕژیمی دیکتاتۆری به‌عسی ئێراق و پاش زیاتر له‌ دو مانگ له‌ یه‌که‌م هه‌ڵبژاردنی مه‌یله‌و ئازاد له‌ ئێراقی پاش سه‌دام حسێن، ڕۆژی چوارشه‌ممه‌ 17ی خاکه‌لێوه‌ی2705 به‌رامبه‌ر به‌ 6ی ئه‌پریلی 2005ی زایینی ئه‌نجومه‌نی نیشتمانی ئێراق به‌ زۆرینه‌ی ده‌نگ(228 ده‌نگ له‌ کۆی275 ده‌نگ) جه‌لال تاڵه‌بانی وه‌ک سه‌رۆک کۆماری ئێراق هه‌ڵبژارد. ئه‌م هه‌ڵبژاردنه‌ی تاڵه‌بانی له‌ ئه‌نجامی پێداگری فراکسیونی کورده‌کان له‌ پارلمانی ئێراق که‌ له‌ ڕووی هێزه‌وه‌ دووهه‌من پاش شیعه‌کان و له‌ سه‌ر بنچینه‌ی ڕێککه‌وتنی هه‌ردوو لیستی براوه‌ی کوردو شیعه‌ هاته‌ دی. دیاره‌ پێشتر سه‌رکردایه‌تی سیاسی باشوری کوردستان له‌سه‌ر پاڵاوتنی به‌ڕێز تاڵه‌بانی وه‌ک پاڵێوراوی کورد بۆ یه‌کێک له‌ دو پۆسته‌ گرنگه‌که‌ی ده‌سه‌ڵاتی ئێراق له‌ کۆبوونه‌وه‌ی 3ی فێبریوه‌ری 2005ی زاینی له‌ هاوینه‌ هه‌واری سه‌لاحه‌دین ڕێک که‌وتبوون.‌ هه‌ڵبژاردنی تاڵه‌بانی سه‌ره‌تای دنه‌دانی گۆڕانێکی هه‌ڵته‌کێنه‌رو گرنگی هزری شۆڤێنیانه‌ی عروبه‌ی ناو جوگرافیای ناولێنراو به‌ ئێراقه‌و سه‌رکه‌وتنێکی مێژووییشه‌ بۆ بزوتنه‌وه‌ی ڕه‌واو مافخوازانه‌ی گه‌له‌که‌مان له‌ ڕوژهه‌ڵاتی ناڤیندا.

هه‌ڵبژاردنی سه‌رۆک کۆمارێکی کورد له‌ وڵاتێکی وه‌ک ئێراق له‌ ڕۆژگارێکی وه‌ک ئه‌مڕۆدا بۆ کورد و دۆست و دوژمنی نه‌ته‌وه‌ی ئێمه‌ جێی ڕامان و هه‌ڵوێسته‌و لێوردبوونه‌وه‌یه‌. ئێراقێک که‌ له‌سه‌ر بنچینه‌ی به‌رژه‌وه‌ندی و له‌ژێر تۆپزی و پاڵه‌په‌ستۆی ده‌‌سه‌ڵاته‌ کۆلۆنیالیسته‌کانی به‌ر له‌ هه‌شتا ساڵ له‌وه‌وپێش به‌ لکاندنی به‌شێکی خاکی کوردستانیش پێیه‌وه‌، هاته‌ دروست کردن. له‌و کاته‌وه‌ کورد نه‌ک هه‌ر خۆشی تێدا نه‌دیوو هیچ ماف و ئازادیه‌کی پێ ڕه‌وا نه‌بینرا‌ ته‌نانه‌ت سه‌روه‌ری و که‌رامه‌تیشی پێشێلکرا، له‌وه‌ش زیاتر هه‌وڵی توانه‌وه‌ و سڕینه‌وه‌ی له‌سه‌ر گۆی زه‌وی به‌ خورتی و پیلانی شۆڤێنیانه‌ جێبه‌جێ ده‌کرا. هه‌ر له‌ده‌ستپێکه‌وه‌ ده‌سه‌ڵاتێکی ناوه‌ندیی که‌ که‌مایه‌تیه‌کی بچوکی سوننه‌ باڵی به‌سه‌ریداکێشابوو به‌شێوه‌یه‌کی چه‌وسێنه‌رانه‌ نه‌ته‌وه‌و پێکهاته‌کانی ناو ئه‌و جوگرافیا ده‌ستکرده‌یان ده‌چه‌وسانده‌وه‌. به‌تایبه‌ت له‌ په‌نجا ساڵ له‌وه‌وپێشه‌وه‌ ئه‌م پیلان و خولیا داگیرکه‌رانه‌و شۆڤێنیانه‌ به‌ مکوری که‌وته‌ واری جێبه‌جێکردنه‌وه‌.

ئه‌مڕۆ پاش ئه‌و مێژووه‌ پڕ له‌ چه‌وسانه‌وه‌ و مه‌ینه‌تیه‌ و به‌دوای ئه‌وه‌ی که‌ گورزێکی جیهانی له‌و قه‌واره‌ دێزه‌‌ شۆڤێنی و دیکتاتۆڕه‌ ڕه‌شه‌ وه‌شێنراو له‌ بنچینه‌وه‌ ئه‌وه‌ی ناوی ئێراق و سه‌روه‌ری بوو هه‌ڵته‌کێنرا، جارێکی دیکه‌ ده‌خوازرێ ئه‌م وڵاته‌ له‌سه‌ر بنچینه‌و بنه‌مایه‌کی نوێ چێبکرێته‌وه‌. ئه‌مه‌ له‌کاتێکدایه‌ که‌ باشوری کوردستانی لکێنراو به‌ ئێراقه‌وه‌ ماوه‌ی سێزده‌ ساڵه‌ خاوه‌نی نیمچه‌ سه‌ربه‌خۆییه‌که‌و ده‌سه‌ڵات و پارلمان و ئاڵای خۆی هه‌یه‌و له‌ هه‌موو ڕووییه‌که‌وه‌ له‌ ئێراق جیایه‌و که‌مترین وێکچوونیان هه‌یه‌. مه‌رجی ده‌ستپێکی چێبوونه‌وه‌ی ئه‌و ئێراقه‌ش‌ به‌شداری کورده‌ تێیدا.

دروستکردنی کیان و ده‌وڵه‌تی نه‌ته‌وه‌یی ئامانجی سه‌ره‌کی بزووتنه‌وه‌ی ڕزگاریخوازو نه‌ته‌وه‌یی کورد بوه‌و ئه‌مڕۆ له‌ هه‌موو کاتێک زیاتر هزری نه‌ته‌وه‌یی گه‌شه‌ی سه‌ندوه‌و ئه‌و ڕاستیه‌ی که‌ تاکه‌ زامنی پاراستنی ماف و ئازادییه‌کانی کوردان و گه‌شه‌کردنی کۆمه‌ڵگای کوردستان له‌ دروستکردنی ده‌وڵه‌تی نه‌ته‌وه‌ییدایه،‌ وه‌ک ڕۆژی روناک دیاره‌و هه‌تا ئه‌و ڕۆژه‌ش دێ کورد ناتوانێ له‌ داهاتووی ئاسوده‌یی خۆی دڵنیا بێت و له‌ تێکۆشان بۆ گه‌یشتن به‌ سه‌ربه‌خۆیی واز ناهێنێ. بۆیه‌ش پێش هه‌موو شتێک درانی پله‌ی سه‌رۆک کۆماری به‌ کورد له‌ ئه‌نجامی مشتومڕێکی زۆر و پێداگری فره‌ی نوێنه‌رایه‌تی کوردی له‌ به‌غا، ده‌توانرێ له‌خزمه‌تی گه‌یشتن به‌و مه‌به‌سته‌وه‌ دابنرێ. به‌واتایه‌کی دیکه‌ ئه‌و سه‌رکه‌وتنه‌ ده‌بێ کوردان چ له‌ باشورو چ له‌ به‌شه‌کانی دیکه‌ی داگیرکراوی کوردستان زیاتر مکور بکات که‌ وه‌ده‌ست هێنانی ئامانجی سه‌ره‌کی نه‌ته‌وه‌ییمان له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی زۆری نه‌ماوه‌ پێویستی به‌ تێکۆشانی ژیرانه‌و یه‌کگرتوانه‌ی زیاتر هه‌یه‌‌.

هه‌ڵبژاردنی سیاسه‌تڤانێکی کۆنه‌کاری کورد که‌ نزیک په‌نجاساڵه‌ له‌دژی ڕژیمی فه‌رمانڕه‌وای ئێراق له‌ شه‌ڕدایه‌و یه‌کێک له‌ گرنگترین ئامانجه‌کانی مافی دیاریکردنی چاره‌نوس بووه‌ چ ده‌گه‌یه‌نێ و مانای چیه‌؟ ئایا کورد به‌م ده‌سکه‌وته‌ ڕواڵه‌تیه‌ ده‌بێته‌وه‌ ئێراقی و واز له‌ هزری سه‌ربه‌خۆیی خوازی ده‌هێنێ؟ پێشه‌کی ده‌بێ بێژم که‌ کورد هه‌روه‌ک ئێراقی نه‌بووه‌ له‌مه‌ به‌دواش نابێت. کورد خاوه‌نی وڵاتی خۆیه‌تی و خه‌ڵکی وڵاتی خۆی ده‌مێنێته‌وه‌ و به‌ به‌شداری له‌ سترۆکتۆری ده‌سه‌ڵات له‌ یه‌کێک له‌و وڵاتانه‌ که‌ به‌زۆر خراوه‌ته‌ پاڵی ناسنامه‌ی ڕاستینه‌ی نه‌ک ون ناکات به‌ڵکو له‌و دۆخه‌ بۆ تۆخکردنه‌و‌ه‌ی کوردستانیبوونی که‌ڵک وه‌رده‌گرێ و خه‌بات بۆ سه‌ربه‌خۆییش به‌گوڕتر له‌ پێشوو ده‌دۆمێ.

ده‌کرێ بێژین دابه‌شکردنی ده‌سه‌ڵات له ئێراقی ئه‌مڕۆدا له به‌ینی پێکهاته‌ ئاڵۆزه نه‌ته‌وه‌یی و ئاینییه‌کانی ئه‌و وڵاته‌دا تاڕاده‌یه‌ک کۆتایی به ناوه‌ندیه‌تی ده‌سه‌ڵاتی یه‌کپارچه ده‌هێنێ که نزیک به هه‌شتا ساڵه‌ کورد و عه‌ره‌بی شیعه‌ی به توندترین شێوه خستبووه‌ په‌راوێزه‌وه و ده‌رفه‌ت و مه‌ودایه‌کی نوێی له‌و ئێراقه‌دا هێناوه‌ته‌دی که‌ هه‌شتا ساڵ له‌وه‌وپێش به‌ تۆپزی باشوری کوردستانی پێوه‌ لکێنرا. ئه‌و ده‌رفه‌ت و مه‌ودایه‌ی که‌ وڵاتی ئێراق له‌ لایه‌ن ته‌نیا که‌مایه‌تیه‌که‌وه‌ به‌ڕێوه‌ نه‌چێ و به‌ڵکو تا ئه‌و ڕۆژه‌ی به‌شێوه‌ی ئاره‌زومه‌ندانه‌ پێکه‌وه‌ییان هه‌ڵبژاردوه‌و بڕیاری جیا بوونه‌وه‌ نه‌دراوه،‌ پێکه‌وه‌ له‌گه‌ڵ نه‌ته‌وه‌ی عه‌ره‌بی ئێراق و ئه‌وانی دیکه‌ به‌ هاوبه‌شی و یه‌کسانی له‌ به‌ڕێوه‌بردنی ده‌سه‌ڵاتدا پشکدار بن. ئه‌و هه‌ڵبژاردنه‌ له‌ ڕاستیدا ده‌کرێ وه‌ک ده‌ستپێکی گۆڕکردنی هه‌میشه‌‌یی هزری شۆڤێنیانه‌ی عاره‌بی بێت. هه‌ر له‌و کاته‌شدا ئه‌و ڕاستیه‌ی زیاتر سه‌لماند که‌ نه‌ته‌وه‌ی کورد نه‌ک هه‌ر نه‌ته‌وه‌یه‌کی کاریگه‌رو به‌هێزه بۆ گۆڕانی ڕۆژهه‌ڵاتی ناڤین، به‌ڵکوو ئه‌م نه‌ته‌وه‌ داینه‌مۆی ئه‌م گۆڕانه‌شه‌. گۆڕان و هه‌ڵته‌کاندنی سیسته‌مه‌ دیکتاتۆڕه‌و تۆتالیتێره‌کان که‌ ساڵانێکی دورودرێژه‌ له‌سه‌ر سنگی نه‌ته‌وه‌ چه‌وساوه‌کان و گه‌لانی له‌ ئازادی بێبه‌ش سینگیان داکوتاوه‌. هه‌ر بۆیه‌شه‌ ئاساییه‌ که‌ وڵاتانی درواسێ و دیکتاتۆڕه‌کانی ڕۆژهه‌ڵاتی ناڤین به‌ ئه‌سپایی و به‌ترسه‌وه‌ له‌و هه‌نگاو و پێشکه‌وتنانه‌ بڕوانن که‌ ئه‌مڕۆ له‌ ئێراق بوونه‌ ڕاستی و هیچ هێزێک ناتوانێ به‌ری پێبگرێ.

لێره‌وه‌ وه‌ک ده‌ستپێکی ڕوانین ده‌توانیین بێژین که‌ هه‌ڵبژێرانی تێکۆشه‌رێکی کورد بۆ سه‌رۆک کۆماری له‌ ئێراق گه‌لێک په‌یامی پێیه‌. هه‌روه‌ک له‌ پێشه‌وه‌ گوتم گۆڕکردنی شۆڤێنیه‌ت و ده‌سه‌ڵاتی تاک نه‌ته‌وه‌یی ماڵئاوایی کردو به‌سه‌رچوو. له‌و شوێنانه‌ی هێشا حاشا له‌ بوونی کورد ده‌کرێ، هێشتا به‌ ده‌یان فێڵ و ده‌هۆی بێجێ ڕێ له‌ ئازادی و گه‌یشتن به‌‌مافه‌کانی ده‌گیرێ، ڕێ له‌ به‌شداری له‌ ده‌سه‌ڵات و حکومداری و فه‌رمانڕه‌وایی ده‌گیرێ ئیتر باوی نه‌ماو ئه‌و فێڵ و شێرو ڕێوی هێنانه‌وه‌یه‌ له‌ لایه‌ن داگیرکه‌رانه‌وه‌ له‌ هیچ کۆڕو کۆمه‌ڵێک به‌ پولێک ناکڕدرێ. په‌یڤین له‌سه‌ر کورد و ناوهێنانی کورد و دانیشتن له‌گه‌ڵ کورد ئیتر به‌و فۆڕم و شێوه‌ نزمه‌ی به‌ر له‌ چه‌ند ساڵ که‌ مێژویه‌کی دورودرێژه‌ به‌رده‌وامه،‌ کۆتایی هات. ئه‌و ڕاستیانه‌ی که‌ پێشتر به‌ڕاستی نه‌گۆڕ داده‌نران وه‌ک‌ سنوره‌ ده‌ستکرده‌کان، بێبه‌شی و چاوله‌ ده‌ستی کوردو به‌ خه‌ون زانینی سه‌رۆک کۆمار بوونی کوردێک ئه‌مڕۆ چیدیکه‌ به‌ ڕاستی نه‌گۆڕ ناژمێردرێن و گۆڕاوو هه‌ڵته‌کاون. ته‌نانه‌ت ئه‌وه‌ی که‌ پێیوابوو دیموکراتیزه‌کردنی ڕۆژهه‌ڵاتی نێوه‌ڕاست له‌ خه‌ونێک زیاتر نیه‌ به‌ره‌و به‌ ڕاستیی بوون ده‌چێت. کلیلی به‌ دیموکراسی بوونی ڕۆژهه‌ڵات چاره‌سه‌ری پرسی کورده‌ به‌شێوه‌یه‌کی ڕه‌واو به‌وشێوه‌ی بۆخۆی خوازیاریه‌تی. ئه‌مڕۆ ده‌بینین سه‌ره‌تای چاره‌یه‌کی دادپه‌روه‌رانه‌ له‌ باشور به‌ڕێوه‌یه‌ و به‌سه‌رۆک کۆمار بوونی تاڵه‌بانیش ئه‌و ده‌ستپێکه‌یه‌.

ڕاسته‌ که‌ ده‌سه‌ڵاتی سه‌رۆک کۆمار ده‌سه‌ڵاتێکی سنورداره‌و به‌سه‌رۆک کۆمار بوونیش له‌ ئێراق ئامانجی بزاڤی ڕزگاری خوازی کورد نیه‌. به‌ڵام ئه‌م گۆڕانه‌ که‌ پاش سه‌دان ساڵ کوردێک ده‌بێته‌ سه‌رۆک کۆمار له‌ لایه‌ک سه‌نگ و قورسایی کورد بۆ گۆڕانی بنه‌ڕه‌تی له‌ سترۆکتۆری ده‌سه‌ڵات له‌ ناوچه‌که‌دا ‌ده‌رده‌خات و له‌ لایه‌کی دیکه‌شه‌وه‌ ئه‌و ته‌وقه‌ شکێنرا که‌ ڕێی له‌ به‌ده‌سه‌ڵات گه‌یشتنی کورد ده‌گرت. له‌وه‌ش زیاتر ئه‌وده‌سکه‌وته‌ ده‌کرێ ببێته‌ ئامرازێکی ڕێخۆشکه‌ر که‌ کورد له‌ باشوری کوردستان به‌ هه‌موو ئامانجه‌ نه‌ته‌وه‌یی و سیاسیه‌کانی بگات و مافی ڕه‌وای دیاریکردنی چاره‌نوسی بسه‌لمێنرێ و سه‌روه‌ری سیاسی خۆی وه‌ده‌ست بهێنێ. وه‌ده‌ست هێنانی ئه‌و سه‌روه‌ری سیاسیه‌ی که‌ ئه‌مڕۆ له‌ باشور به‌ جێگیرکردنی فێدرالیزم له‌ ئێراق و ڕاستکردنه‌وه‌ی دیموگرافیاو جوگرافیای کوردستان‌و هاوبه‌شی کردنی به‌شێوه‌ی یه‌کسان وه‌ک دوو نه‌ته‌وه‌ له‌ ئێراق ناوکی بڕاوه.‌ هه‌ربۆیه‌ش ده‌کرێ بڵێین به‌شداریی کورد له ناوه‌ندی ده‌سه‌ڵات له عێراقدا به‌و قورساییه‌ی که‌ هه‌یه‌تی به‌شێک له‌و مافه دیموکراتیکه‌یه که‌ ده‌بێ هه‌ی بێت. کورد ئه‌مڕۆ به‌شێکه له ستروکتوری ده‌سه‌ڵات له عێراقدا، به‌و پێ و دانگه‌ش هیچ کێشه‌یه‌ک‌ له‌ عێراق به بێ به‌شداریی کورد چاره‌سه‌ر ناکرێت.

ئه‌م هێزو توانایه‌ی نه‌ته‌وه‌که‌مان له‌ باشور و ئه‌و ده‌رفه‌ته له‌باره‌ مێژووییه‌ی که له‌و به‌شه‌ی کوردستان هاتۆته پێش بێگومان کارتێکه‌ری له‌سه‌ر خه‌بات و داخوازی پارچه‌کانی تری کوردستان ده‌بێ‌و ته‌نانه‌ت کار ده‌کاته سه‌ر هه‌ڵسوکه‌وت و هه‌ڵوێستی ئه‌و وڵاتانه‌ش که کوردستانیان به‌سه‌ردا دابه‌شکراوه. به‌جۆرێک که‌ له‌لایه‌ک بزوتنه‌وه‌ی دیموکراسیخوازی و نه‌ته‌وه‌یی کوردان له به‌شه‌ داگیرکراوه‌کانی کوردستاندا زیاترو زیاتر په‌ره‌ده‌گرن و خۆ بۆ گۆڕانه‌کان ئاماده‌ده‌که‌ن و تاڕاده‌یه‌کیش ڕۆڵی پێشه‌نگایه‌تی له‌ وڵاتانه‌دا ده‌گرنه‌ ئه‌ستۆ و له‌ لایه‌کی دیکه‌وه‌ ده‌سه‌ڵاتداره‌ دیکتاتۆڕه‌کانی ئه‌و وڵاتانه‌ ناچار ده‌مێنن که‌ به‌شێوه‌یه‌کی دیکه‌ له‌ گه‌ڵ ڕوداوو پێشهاتوو داخوازیه‌ ڕه‌واکانی کوردان و بزوتنه‌وه‌ی دیموکراسی خوازی و گۆڕانخوازیدا هه‌ڵسوکه‌وت بکه‌ن.
سه‌رده‌م و قۆناخی پیلانگێڕان و ساتوسه‌ودا له‌سه‌ر کورد گۆڕاوه‌و چیدیکه‌ ئه‌و بازنه‌داخراوه‌ی که‌ به‌ده‌وری کوردو خاکی کوردستانه‌وه‌ ته‌وق کرابوو گوڕو هێزی نیه‌و وا پسێنراوه که‌ چیدیکه‌ کۆبوونه‌وه‌ ده‌وریه‌کانی وڵاتانی داگیرکه‌رو دوژمن به‌ ئازادی کورد ناتوانن ئه‌و کاریگه‌ریه‌ی پێشویان هه‌بێ. به‌واتایه‌کی دیکه‌ چیدیکه‌ ئه‌و کۆبوونه‌وانه‌ ناتوانن له‌ پێناوی پیلانگێڕان دژی نه‌ته‌وه‌ی کورد ده‌ستکه‌وتێک بۆ خۆیان وه‌ده‌ست بهێنن و ئه‌وه‌ی ته‌نیا ده‌توانن بیکه‌ن ته‌نێ هه‌وڵدانه‌ بۆ خۆپاراستن له‌ کاریگه‌ریه‌کانی شه‌پۆلی دیموکراسی و گۆڕانکاریه‌کانه‌ له‌ ڕۆژهه‌ڵاتی ناڤیندا که‌ ئه‌مڕۆ له‌سه‌ر ده‌ستی کورد جێبه‌جێ ده‌کرێ. گومانیش له‌وه‌دا نیه‌ که‌ دیکتاتۆڕان گه‌ر هه‌وڵیش بده‌ن و خۆیانیش چیڕ بکه‌نه‌وه‌ ناتوانن بۆ هه‌میشه‌ خۆ له‌ شه‌پۆلی به‌هێزی گۆڕان به‌ره‌و دیموکراسی و کۆمه‌ڵگای شارستانی بپارێزن دره‌نگ یان زوو ئه‌و شه‌پۆله‌ ده‌یانگرێته‌وه‌ و به‌ره‌و هه‌ڵدێر پاڵده‌نرێن. ‌هه‌روه‌ها شنه‌بای دیکتاتۆڕ ته‌زێنی ئه‌و ئاڵۆگۆڕانه‌ی که خه‌ریکه‌ ڕۆژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاست ده‌ته‌نێته‌وه، ده‌رفه‌تی بۆ پیلان و نسکۆیه‌كی وه‌کوو ساڵی 1975 بۆ هیچ هێزێک نه‌هێشتۆته‌وه که جارێکی تر یاری به کورد و کێشه‌که‌ی بكه‌ن. ئه‌مجاره به پێچه‌وانه‌ی پێشوو، به‌شێکی به‌رچاو له هێزه‌کانی ئێراقی و هه‌رێمی و نێوده‌وڵه‌تین که پێویستیان به کورد هه‌یه. ئه‌مه‌ش له‌ به‌ر ئه‌وه‌ی که‌ کێشه‌ی کورد له قۆناغی ساتوسه‌ودا پێکردنه‌وه‌ به‌ره‌و هاوکێشه‌بوون چووه‌و ئه‌مه‌ش ئاماژه‌ی به‌هێزی و کاریگه‌ری کورده‌ له‌ ئاڵوگۆڕه‌کان و توانای ئه‌م نه‌ته‌وه‌ بۆ گوڕدان به‌ شه‌پۆلی پێشوازی له‌ دێمۆکراسی و تێکقرمان و پێچانه‌وه‌ی سیسته‌می چه‌وسێنه‌رو دیکتاتۆڕه‌کان.

له‌بیرمان نه‌چێ که‌ سه‌ره‌ڕای ئه‌وه‌ی که‌ له‌ زۆر بواردا پێشکه‌وتن ده‌بینرێ و ڕۆژ به‌ڕۆژ سه‌رکه‌وتنی نوێ نسیبی گه‌له‌که‌مان ده‌بێ به‌ڵام گه‌لێک کێشه‌ی سه‌ره‌کیی و چاره‌‌نووسسازی کوردستان وه‌کوو گێڕانه‌وه‌ی که‌رکووک و ناوچه‌کانی دیکه‌‌ی کوردستان بۆ باوه‌شی نیشتمان، کێشه‌ی فیدرالیسم و چاره‌نووسی هێزی پێشمه‌رگه‌ی کوردستان هێشتا چاره‌سه‌ر نه‌کراون ئه‌مانه‌ ئه‌و کێشانه‌ن که‌ له‌پاش وه‌ده‌ستهێنانی ئه‌و ده‌سکه‌وته‌وه‌ ده‌بێ ببنه‌ ئا‌مانجی سه‌ره‌کی ئه‌و قۆناخه‌ کورته‌ی له‌به‌رده‌م نه‌ته‌وه‌که‌ماندایه‌و گه‌ره‌که‌ به‌خورتی له‌ پێناوی وه‌ده‌ستهێنان و مسۆگه‌رکردنیان یه‌کگرتوانه‌ تێکۆشانی بۆ بکرێ. که‌واته‌ لێره‌ به‌ولاوه‌ سه‌نگه‌ری ڕوبه‌ڕووبوونه‌وه‌ له‌گۆڕه‌پانی خه‌باتی گێڕانه‌وه‌ی به‌شه‌ دابڕاوه‌کانی باشوری کوردستان بۆسه‌ری و ڕاستکردنه‌وه‌ی دیموگرافی و چه‌سپاندنی فێدراڵی و سه‌پاندنی مافی سروشتی چاره‌نوس و تێترینجاندنی له‌‌ ناو ده‌ستوری هه‌میشه‌یی ئێراقه‌.

هه‌موومان ئه‌و ڕاستیه‌ به‌ باشی ده‌زانین که‌ خودی کورسی سه‌رۆکایه‌تی کۆمار گرنگیه‌کی ئه‌وتۆی نیه‌ گه‌ر ئه‌م کورسی و پله‌و پایه‌ بۆ خزمه‌تی پڕۆسه‌ی دیموکراسی و سه‌لماندنی مافه‌ ڕه‌واکانی گه‌له‌که‌مان له‌ باشوری کوردستان و ڕاستکردنه‌وه‌ی دیموگرافی و جوگرافی باشوری کوردستان که‌ڵکی لێوه‌ر نه‌گیرێ. دیاره‌ له‌ ماوه‌ی چه‌ند مانگی ڕابردودا چه‌ندین جار ئه‌و وشه‌یه‌ له‌ زاری به‌ڕێز تاڵه‌بانیه‌وه‌ بڵاوبۆته‌وه‌ که‌ ئامانجی ئه‌وان وه‌ده‌ست هێنانی کورسی نیه‌ و مه‌به‌ستیان ئه‌وه‌یه‌ که‌ زیاترو زۆرتر مافه‌کانی کورد وه‌ده‌ست بهێنن و ده‌ستکه‌وته‌کانی کوردستان بپارێزن و په‌ره‌یان پێبده‌ن.

ئه‌وه‌ی تا ئه‌مڕۆ به‌ هه‌ڵبژێرانی به‌ڕێز تاڵه‌بانیشه‌وه‌ بۆ سه‌رۆ‌ک کۆماری ئێراق وه‌ده‌ست هاتوه نه‌هێنیه‌که‌ی ته‌نێ بۆ دوو ڕاستی ده‌گه‌ڕێته‌وه‌‌‌. یه‌کیان خه‌باتی نه‌پساوه‌و ماندوونه‌ناسانه‌ی گه‌له‌که‌مان بۆ ئازادی و ڕزگاری له‌ ماوه‌ی نیوسه‌ده‌ تێکۆشان و خه‌باتی خوێناویدا و سوربوون و پێداگری ئه‌م نه‌ته‌وه‌ بۆ گه‌یشتن به‌مافه‌کانی و نه‌پرینگانه‌وه‌ له‌ هه‌ر تێکۆشان و خه‌باتێک بۆ گه‌یشتن به‌و ئامانجانه‌یه‌‌‌. دوهه‌میشیان، به‌رهه‌می یه‌کیه‌تی و یه‌کڕێزی بزوتنه‌وه‌ی ڕزگاریخوازی کوردستانه‌ له‌ ماوه‌ی چه‌ند ساڵی ڕابردوودا و به‌ تایبه‌ت هاوهه‌ڵوێستی هه‌ردوو هێزی سه‌ره‌کی باشوری وڵات، پارتی و یه‌کیه‌تیه‌.

بێگومان فاکته‌ری گرنگی په‌ره‌پێدانی ده‌سکه‌وته‌کان و پاراستن و وه‌ده‌ست هێنانی ده‌سکه‌وتی زیاتر هه‌ر یه‌کیه‌تی و یه‌کڕیزی نه‌ته‌وه‌یه‌. بۆیه‌ش له‌‌‌سه‌ر هه‌موو لایه‌ک ئه‌رکه‌ که‌ له‌ پێناوی گه‌یشتن به‌ ئامانج و خۆزگه‌ نه‌ته‌وه‌ییه‌کانمان و بۆ پاراستن و په‌ره‌پێدانی به‌رژه‌وه‌ندییه‌کانی نه‌ته‌وه، گه‌ره‌که‌ هه‌وڵی موکم کردن و به‌هێزکردنی گیانی یه‌کیه‌تی و یه‌کگرتوویی نه‌ته‌وه‌یی بده‌ین.

له‌ کۆتاییدا پڕ به‌دڵ ئه‌و ده‌ستکه‌وته‌ مه‌زنه‌ له‌ هه‌موو تاکێکی کورده‌واری پیرۆز ده‌که‌م و وه‌بیر سه‌رکردایه‌تی سیاسی کوردستانیش ده‌هێنمه‌وه‌ که‌ گه‌ل هه‌روا چاوه‌ڕوانی یه‌کخستنه‌وه‌ی ته‌واوه‌تی حکومه‌تی هه‌رێمی کوردستانه. هیچ هۆیه‌کی ڕێتێچوو نیه‌ بۆ وه‌دوا خستنی ئه‌و پڕۆسه‌یه‌ و ئه‌و ورده‌ بیانوانه‌ش که‌ بۆ وه‌دوا خستنی هێزی پێشمه‌رگه‌و شالیاره‌تی ئابوری ده‌هێنرێته‌وه‌ ته‌نیا هه‌وڵی وه‌دواخستنه‌ ده‌چێته‌ خانه‌ی به‌رژه‌وه‌ندی حزبیه‌وه‌ که‌ هیچ تاکێکی گه‌ل کڕیاری نیه‌!.

20ی خاکه‌لێوه‌ی 2705

منیش ده‌ڵێم پیروزه‌ مامه‌ بوه‌ته‌ سه‌روك ، به‌ڵام…

منیش ده‌ڵێم پیروزه‌ مامه‌ بوه‌ته‌ سه‌روك ، به‌ڵام…
نوسینی: هیوا گوڵمحه‌ممه‌دی

مام جه‌لال تاڵه‌بانی یه‌كێك له‌ سیاسه‌تمه‌دارانی كورده‌ كه‌ ساڵانێكی دور و درێژه‌ له‌ خه‌بات و تێكۆشان دایه‌ و ئه‌مڕو له‌ دوست و دوژمن شاراوه‌ نیه‌ كه‌ مام جه‌لال له‌ سیاسه‌تی ناوچه‌ به‌ گشتی كه‌سایه‌تیه‌كی خاوه‌ن ڕا و بۆچون و قسه‌یه‌.

مام جه‌لال تاڵه‌بانی خه‌باتكاری ڕێگای ئازادی كورد و كوردستان بوه‌ و به‌ ده‌یان و سه‌دان و هه‌زارانی ئه‌م نه‌ته‌وه‌ تامه‌زرویه‌ له‌ سه‌ر ڕێگا و ڕێبازی مامه‌ گێانیان به‌خت كردوه‌ و به‌ دروشمی نه‌سره‌وتن تا سه‌ركه‌وتن به‌ره‌نگاری داگیركاری عه‌ره‌ب بونه‌ته‌وه‌ و نه‌ترسانه‌ باوه‌شیان به‌ مردنی سه‌ربه‌رزانه‌ دا كردوه‌ .بێگومان بونی مام جه‌لال به‌ سه‌روك كۆمار شتێكی ئه‌وه‌نده‌ گه‌وره‌ نیه‌ له‌ ئاست ئه‌و هه‌مو هه‌وڵ و كۆششه‌ی مامه‌ دا و به‌ دڵنێایه‌وه‌ ده‌ڵێم كه‌ حه‌قی خۆیه‌تی كه‌ كاندیدی پۆستی سه‌روكایه‌تی نه‌ته‌وه‌یه‌كگرتوه‌كانیش بێ ، له‌به‌ر ئه‌وه‌ی مروڤێكی كارا و لێزان و به‌ ئه‌زمون و دیپلوماته‌. به‌ڵام لێره‌دا چه‌ندین پرسیار دێته‌ پێش كه‌ من وه‌ك به‌ڵام و به‌ڵامه‌كان به‌لامه‌وه‌ جێگای ورد بونه‌وه‌ و بیر لێ كردنه‌وه‌ و ڕامانن؟

مام جه‌لال وه‌ك ڕێبه‌ری كورد خه‌باتی كردوه‌ و گه‌لی كوردیش بۆ ئه‌وه‌ پشتێان گرتوه‌ كه‌ داكۆكی له‌ داواكانێان بكات ، به‌ڵام به‌داخه‌وه‌ مام جه‌لال ئه‌مڕو ئیتر ڕێبه‌رێكی ئازادیخۆازی نه‌ته‌وه‌ێی نیه‌ و مروڤێكی عێراقیه‌ و له‌ پێناو پاراستنی یه‌ك پارچه‌ێی خاكی عێراق دا ده‌بێ هه‌وڵ بدات و ئه‌مه‌ش ئه‌وه‌ ئه‌گه‌یه‌نی ئه‌و نه‌سره‌وتنه‌ی تا سه‌ركه‌وتن كه‌ دروشمی خه‌باتی نۆێ و ئازدێخۆازانه‌ی گه‌لی كورد له‌ باشور بو به‌ ڕێبه‌رایه‌تی مام جه‌لال ، بوه‌ته‌ نه‌سره‌وتن تا ڕاگرتنی یه‌كپارچه‌ێی عێراقی به‌ زور پێكه‌وه‌ لكاو و ئه‌رك و به‌رپرسیاره‌تی مامه‌ش ئه‌وه‌یه‌ كه‌ كورد وه‌ك عێراقی ملكه‌چی زاگونه‌كانی ئه‌و وه‌ڵاته‌ بن و باسی جێا بونه‌وه‌ و مافه‌ ئێتنیكیه‌كانی خۆیان نه‌كه‌ن . مام جه‌لال له‌ كاتێك دا ده‌بێته‌ سه‌روك كۆماری عێراق كه‌ له‌ ناو عه‌ره‌به‌كان دا كه‌سایه‌كتیه‌كی وایان نیه‌ كه‌ بتوانی پێشی هه‌ڵوه‌شانه‌وه‌ی عێراق بگرێ .

ئه‌وه‌ی كه‌ مام جه‌لال بوه‌ته‌ سه‌روك كۆماری عێراق نه‌تیجه‌ی ئه‌و ئاڵوزی و بشیویه‌یه‌ كه‌ لایه‌نه‌ جێاوازه‌ عه‌ره‌به‌كانی تێدان و بۆ ئه‌وه‌ی له‌گه‌ڵ یه‌ك نایانكریه‌ت له‌ كورد كه‌ڵك وه‌ر ئه‌گرن و پۆستێكی ته‌شریفاتیان داوینی كه‌ جارێكی تر ببینه‌وه‌ قه‌ڵغانی پاراستنی عێراقی عه‌ره‌بی. گه‌لۆ كورد له‌ كاتێك دا شاێی بۆ ئه‌و سه‌ركه‌وتنه‌ ئه‌گرن و به‌ سه‌ركه‌وتنێكی گه‌وره‌ی كوردانی ناو ده‌به‌ن هێشتا له‌ باشور دوو حكومه‌تی كوردی هه‌یه‌ و مام جه‌لال نه‌یتوانیوه‌ ماڵی كورد یه‌ك بخات و كورد هیوایان وایه‌ كه‌ مافه‌كانیان بۆ وه‌ر ده‌گرێ. كورد كێشه‌یه‌كی سیاسی نه‌ته‌وه‌ێی و داگیركاری و بن ده‌ستی هه‌یه‌ ، ئه‌گه‌ر هه‌مو پوسته‌كانی عێراق بدرێته‌ كورد هێشتا ئه‌و كێشانه‌ چاره‌سه‌ر ناكات و كورد هه‌ر به‌ بنده‌ستی ئه‌مێنێته‌وه‌ . ئاخر كێشه‌ی كورد مه‌نسه‌ب و سه‌روك كۆماری نیه‌، به‌ڵكو كێشه‌ی ماف و پێناسه‌ و جوگرافیایه‌ . زورم پێ خۆش بو كه‌ وه‌ك ئه‌وخه‌ڵكه‌ شاد بایه‌م و به‌م پوسته‌ی مامه‌ شاێیم بگێڕایه‌ ، به‌ڵام به‌داخه‌وه‌م هێچ شاێی یه‌ك له‌ وه‌رگرتنی ئه‌و پوسته‌ دا نابینم و پێچه‌وانه‌كه‌ی زور ئه‌ترسم .

به‌ بونی مام جه‌لال به‌ سه‌روكی عێراق گوڕه‌پانی كوردستان ئه‌كه‌وێته‌ ده‌ست لایه‌نێك و یه‌كیه‌تی نیشێتمانی ئه‌بێته‌ عێراقی و وه‌ك هه‌ر له‌ ئێستاوه‌ ئه‌یبینین ده‌بێ عێراقی چیه‌تی بكه‌ن و پارتی دیموكراتیش ده‌بێته‌ پاڵه‌وانی گۆڕه‌پانی كوردایه‌تی و ده‌بینین كه‌ له‌ هه‌ولێر و سلێمانی به‌ دوو جور ئه‌و هه‌واڵه‌یان وه‌ر گرت ..مافی كورد به‌ بونی مام جه‌لال یان هه‌ر كوردێكی دیكه‌ به‌ سه‌روك كوماری عێراق جێ به‌ جێ نابێ ، به‌ڵكو پیویستیمان به‌ دیموكراتیزه‌ كردنێكی ڕاسته‌قینه‌ هه‌یه‌ و ئه‌وه‌ش زوری ماوه‌. ئه‌و خه‌ڵكه‌ی كه‌ ئه‌و هه‌مو هه‌ڵپه‌ڕینه‌ بۆ سه‌ركه‌وتنی پێش وه‌خت ، ڕێكخراوی مام جه‌لال ئه‌كه‌ن بوچی ناڕژێنه‌ شه‌قامه‌كان و به‌ سه‌ر یه‌كیه‌تی و پارتی دا بگوڕێنن و بڵێن ئیتر به‌سه‌، كه‌ی گیرفانه‌كانتان پڕ ئه‌بن و ئاوڕ له‌ ویست و داهاتوی ئێمه‌ ئه‌ده‌نه‌وه‌ .

منیش پیروز باێی له‌ مام جه‌لال ئه‌كه‌م كه‌ به‌ ئاواتی خۆی گه‌یشت و پاش ده‌یان هه‌وراز و نشێو كردن و پاش ئه‌وه‌ی توركمان و شیعه‌و و سونه‌ و … ڕازی كرد كه‌ له‌و دڵسوزتریان نیه‌، بو به‌ سه‌روك كۆماری عێراق ، به‌ڵام حه‌قی خۆمه‌ بپرسم كه‌ ئه‌ی به‌شی كورد چی ده‌بێ ؟

Monday, April 04, 2005

ته‌نیا كۆماری كوردستان مابو ئه‌ویشیان دابه‌ش كرد

ته‌نیا كۆماری كوردستان مابو ئه‌ویشیان دابه‌ش كرد


بێگومان كۆماری كوردستان یه‌كێك له‌ هوویه‌ته‌ نه‌ته‌وه‌یه‌كانی ئێمه‌ی كورده‌ و ده‌بێ وه‌ك یه‌كه‌م ده‌زگا و بناغه‌ی خه‌باتی به‌ كردوه‌ێی سه‌ربه‌خۆێی خوازی كورد حیساب بكرێ و له‌ سه‌ری لێكۆڵینه‌وه‌ بكرێ و وه‌ك به‌ڵگه‌ی پێشكه‌وتن و شارستانیه‌ت و نوێ خۆازی نه‌ته‌وه‌ی كورد به‌ گه‌لانی تری دنێا بناسرێ . كۆماری كوردستان به‌ سه‌روكایه‌تی پێشه‌وای نه‌مر قازی محه‌مه‌د له‌ ماوه‌ی كه‌متر له‌ ساڵێك دا به‌ ئه‌ندازه‌ی 500ساڵی داگیركه‌ری ئێرانی هه‌نگاوی سیاسی ، ئابوری و كۆمه‌ڵایه‌تی هه‌ڵێنایه‌وه‌ و بۆ یه‌كه‌م جار له‌ ناوچه‌ی ڕوژهه‌ڵاتی ناوین و له‌ پاش داگیركاری عه‌ره‌ب و هاتنی دینی ئیسلام ، ده‌سه‌ڵاتێكی مه‌ردم سالار و ده‌زگای دیموكراتیك و مافی مروڤ و عیلم و زانین و لێك حاڵی بون دامه‌زرا . پێشه‌وا قازی محه‌مه‌د سه‌ره‌ڕای ئه‌وه‌ی مروڤێكی ئاێنی و له‌ حوجره‌ دا ده‌رسی خۆێند بو ، لایه‌نی نه‌ته‌وه‌ێی و مروڤایه‌تی و زانینی په‌سه‌ند كرد و به‌ كرده‌وه‌ هه‌وڵی بۆ دا . كاتێك باسی كۆماری كوردستان و پێشه‌وای زانا ده‌كه‌ین نابێ خۆ له‌ باس كردنی كومه‌ڵه‌ی ژیانه‌وه‌ی كورد(ژ ك) و پاشان حیزبی دیموكراتی كوردستانی ئێران بپارێزین .
دوای ڕاپه‌ڕینه‌ یه‌ك له‌ دوای یه‌كه‌كانی كورد له‌ سه‌رتاسه‌ری كوردستان ، جاری یه‌كه‌م كورد بونه‌ خاوه‌ن ڕێكخراویكی عیلمانی و نه‌ته‌وه‌ێی كه‌ سه‌رئه‌نجامه‌كه‌ی دروست بونی كۆماری كوردستان له‌ شاری مه‌هاباد بو ... حیزبی دیموكراتی كوردستان له‌ كاتی كۆماری كوردستان و پاش ڕوخانی ئه‌و كۆماره‌ به‌رز و پیروزه‌ش چه‌ندین خاڵی به‌ هێزی هه‌ن و جێگای شانازی و باس كردنن ( بێگومان من لێره‌ دا نامه‌وێ لێكوڵینه‌وه‌ له‌ سه‌ر حیزبی دیموكرات بكه‌م ده‌نا ڕه‌خنه‌كانیشم باس ده‌كرد) . یه‌كێك له‌و دیاردانه‌ ئه‌وه‌ بو كه‌ پاش له‌ سێداره‌ دانی پێشه‌وا قازی محه‌مه‌د و سه‌یف و سه‌دری قازی و ده‌س به‌ كار بونه‌وه‌ی خه‌باتی سیاسی ئه‌و حیزبه‌ ، بنه‌ماڵه‌ی قازی نه‌بونه‌وه‌ ڕێبه‌ر و سه‌روك و هه‌ر به‌ پێی بڕوای قازی و هه‌ڤاڵه‌كانی حیزبی دیموكرات له‌ پێناو پێش خستنی گه‌لی كورد كار وخه‌بات ئه‌كا و ئه‌و شه‌هیدانه‌ش هه‌ر له‌و پێناوه‌ دا گێانیان فیدا كرد و بنه‌ماڵه‌ی قازیه‌كانیش ئه‌ندامانی كومه‌ڵگان و له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی ئه‌توانن ئه‌ندامی حیزب بن ، وه‌ك خاوه‌نی حیزب و جوڵانه‌وه‌ سه‌یر نه‌كران و گه‌وره‌ نه‌كرانه‌وه‌. یه‌كێكی تر له‌ خاڵه‌ به‌هێزه‌كانی حیزبی دیموكرات ئه‌وه‌یه‌ كه‌ له‌ماه‌ی خه‌باتی خۆی دا لاوازی قه‌بوڵ كردوه‌ به‌ڵام له‌سه‌ر جوڵانه‌وه‌ی به‌شه‌كانی تری كوردستان بازرگانی نه‌كردوه‌... به‌ هه‌رحاڵ له‌ هه‌ر هه‌ل و مه‌رجێك و هه‌ر جێگا و كات و ساتێك دا كه‌ یاد و بیری كۆماری كوردستان و پێشه‌وا قازی محه‌مه‌د و هه‌ڤاڵه‌كانی بكرێێته‌وه‌ ده‌بێ حیزبی دیموكراتیش له‌ بیر نه‌كرێ و جێاگی خۆی هه‌بێ.. له‌ باشوری كوردستان یه‌كیه‌تی نیشتمانی كوردستان و پارتی دیموكراتی كوردستان به‌ ساڵان له‌ ڕوژهه‌ڵاتی كوردستان ماونه‌ته‌وه‌ و له‌ لایه‌ن حیزبی دیموكراته‌وه‌ هاوكاریان كراوه‌ و له‌ كۆماری كوردساتانیش دا جیاوازی نه‌خراوه‌ته‌ نیوان كورده‌وه‌ و كه‌سێكی وه‌ك مه‌لامسته‌فا كراوه‌ته‌ جنڕاڵ و هه‌مو متمانه‌ و ده‌سه‌ڵاتێكی كوردانه‌ و نه‌ته‌وه‌ێی پێ دراوه‌.
له‌ ده‌ورانی ده‌سه‌ڵاتی سه‌دام حسێن دا له‌ هه‌ر كۆێ بونی پێشمه‌رگه‌ی یه‌كیه‌تی و پارتی به‌هاتایه‌ به‌ر شیمیا بارانی به‌عسیه‌ دڕنده‌كان ئه‌كه‌وت . به‌ڵام درگای بنكه‌كانی حیزبی دیموكرات به‌ ڕوی پێشمه‌رگه‌كانی یه‌كیه‌تی به‌ تایبه‌تی و ئه‌وانی دیكه‌ دا به‌ گشتی كراوه‌ بو و حیزبی دیموكرات به‌ زانینه‌وه‌ ئه‌و ڕیسكانه‌ی ئه‌كرد. به‌ڵام به‌داخه‌وه‌ وه‌ڵامی حیزبه‌كانی باشور پێچه‌وانه‌ ده‌رچو و كاتێك مه‌لامسته‌فا ده‌سه‌ڵاتی كه‌وته‌ ده‌ست ، ڕێبوارانی ڕێگای قازی محه‌مه‌د و كۆماری كوردستانی ته‌سلیمی شای ئێران ، قاتڵی كۆمار و پێشه‌وا كرده‌وه‌ و كه‌سانێكی وه‌ك سلێمان معینی وهه‌ڤاڵه‌كانی شه‌هید كرد. له‌ دوای ڕاپه‌ڕینی گه‌لی كوردیش له‌ باشوری كوردستان له‌ ناوچه‌كانی ژێر ده‌سه‌ڵاتی یه‌كیه‌تی دا به‌ ده‌یان كوردی ڕوژهه‌ڵات و شوڕشگێڕانی حیزبی دیموكرات تێرور كران . ئێستا كه‌ یه‌كیه‌تی و پارتی خه‌بات و جوڵانه‌وه‌ی ڕوژهه‌ڵاتی كوردستانیان به‌رته‌سك كردوه‌ته‌وه‌ و حیزبی دیموكراتیان له‌ حاشیه‌ هاویشتوه‌ و چه‌ند لایه‌نێكی ڕوژهه‌ڵاتێان چاو له‌ ده‌ستی خۆیان كردوه‌ ، كه‌وتونه‌ته‌ باس كردنی كۆماری كوردستان و پێشه‌وا قازی محه‌مه‌دی نه‌مر . به‌ڵام له‌مه‌شیان دا هه‌م یه‌كیه‌تی و هه‌م پارتی ئامانجێكی نه‌ته‌وه‌یان نیه‌ به‌ڵكۆ دابه‌شكردنی به‌ها نه‌ته‌وه‌ێی و سیاسیه‌كانی كۆمار و ڕێبه‌ره‌كه‌یه‌تی . به‌داخه‌وه‌ كۆماری كوردستانیش وه‌ك پارله‌مانی كوردستان ، كه‌ركوك ، و ده‌یان دیارده‌ی دیه‌كه‌ له‌ لایه‌ن یه‌كیه‌تی و پارتیه‌وه‌ په‌نجا به‌ په‌نجا دابه‌ش كرا. ماوه‌یه‌ك پێش له‌ هه‌ولێر یادی دامه‌زراندی كۆماری كوردستان كرایه‌وه‌ ، ئه‌ویش نه‌ له‌به‌ر ئه‌وه‌ی كۆماریان له‌ بیر بێ به‌ڵكو له‌به‌ر ئه‌وه‌ی بیسه‌لمێنن كه‌ بارزانی مروڤێكی گه‌وره‌ بوه‌ و ئاڵای كوردستان به‌و سپێردراوه‌ و ئێستاش نه‌وه‌ی ئه‌و ئه‌و ئاڵایه‌ سه‌رو بن به‌رز ئه‌كاته‌وه‌ ، بێگۆمان سه‌رو بن كردنی ئاڵای كوردستان له‌ لایه‌ن نێچیرڤان بارزانیه‌وه‌ هه‌ڵه‌ نه‌بو به‌ڵكو حیساب بۆ كراو بو ... ئه‌وان له‌ مێژه‌ هه‌مو شتێ به‌ سه‌روا بنی پیشانی خه‌ڵك ئه‌ده‌ن ... ده‌نا ئه‌گه‌ر مه‌به‌ستیان كۆمار و ئاڵای كوردستان و گه‌وره‌ێی ئه‌و كۆماره‌ بوایه‌ مه‌سعود بارزانی له‌ ڕێ و ڕه‌سمه‌كه‌ دا به‌شداری ئه‌كرد و ...
ئێستا دوای ئه‌و كاره‌ی پارتی ، یه‌كیه‌تی نیشتمانی كوردستان له‌ سلێمانی یادی له‌ سێداره‌دانی پێشه‌وای كرده‌وه‌ و چه‌ندین كه‌سیان بانگ هێشتی ئه‌و بونه‌یه‌ كرد. به‌ داخه‌وه‌ نه‌ له‌ كاتی یاد كردنه‌وه‌ی كۆماری كوردستان له‌ لایه‌ن حكومه‌تی نێچیرڤانه‌وه‌ و نه‌ له‌ كاتی بیرهێنانه‌وه‌ی له‌ سێداره‌دانی قازی و هه‌ڤاڵه‌كانی له‌ له‌یه‌ن حكومه‌تی عومه‌ر فه‌تاحه‌وه‌ ، باسێك له‌ حیزبی دیموكرات كرا و نه‌ كۆماری ئیسلامی ئێرانیش وه‌ك داگیركه‌رێكی میرات گری شای ڕوخاوی ئێرانی باس كرا و نه‌ مام جه‌لالیش كاتی هه‌بو له‌و بونه‌ پیروزه‌ دا به‌شداری بكات ، ئاخر له‌ هه‌ولێر مه‌سعود بارزانی به‌شداری كۆماری نه‌كرد مام جه‌لال سه‌روك كۆماری عێراقی عه‌ره‌بی بوچی به‌شداری له‌ بیر هێنانه‌وه‌ی یه‌كه‌م سه‌روك كۆماری كوردستان دا بكات..... بریا یه‌كیه‌تی و پارتی هه‌ر باسی كۆماری كوردستان و سه‌روكه‌كه‌یان نه‌كرادیه‌ته‌وه‌ و ئا به‌م جوره‌ ئه‌و پیروزیه‌یه‌ن نه‌شكاندایه‌ و له‌ گه‌وره‌ێی كۆمار و پێشه‌وایان كه‌م نه‌كردایه‌ته‌وه‌ . سه‌یر له‌وه‌ دایه‌ كه‌ ڕاگه‌یاندنی هیچ كام له‌ حكومه‌ته‌كانی زه‌رد و سه‌وز ئاگایان له‌و بونه‌یانه‌ نه‌بو نه‌ كوردسات باسی بیر هێنانه‌وه‌ی كۆماری كوردستانی له‌ هه‌ولێر كرد و نه‌ كوردستان تێڤێ باسی بیر هێنانه‌وه‌ی له‌ سێداره‌دانی پێشه‌وا و هه‌ڤاڵه‌كانی پێ گه‌یشت ... ده‌بو لانی كه‌م یه‌كیه‌تی و پارتی ڕێزیان له‌ وه‌سیه‌ته‌كه‌ی پێشه‌وا بگرتایه‌ كه‌ فرمویه‌تی : یه‌ك بگرن و به‌ قسه‌ی داگیركه‌ر هه‌ڵ مه‌خڵه‌تێن . فێری عیلم و زانین بن و به‌ره‌و ڕزگاری هه‌نگاو بنێن . ئێوه‌ هیچتان له‌ گه‌لانی دیكه‌ كه‌متر نیه‌ كه‌ سه‌ربه‌خۆن . پشتی یه‌كتر بگرن و دوست و ته‌با بن پێكه‌وه‌.

Friday, April 01, 2005

له‌سه‌ر فه‌رمانی به‌شار ئه‌سه‌د دیکتاتۆری سوریه‌، ژماره‌یه‌ک به‌ندکراوی کورد ئازادکران!

پاش ئه‌و پاڵه‌په‌ستۆ نێونه‌ته‌وه‌ییه‌ی که‌ که‌وتۆته‌ سه‌ر سوریه‌ سه‌باره‌ت به‌ هاوکاری تێرۆریستان و ده‌ستهه‌بوونی له‌ تێرۆری رفیق هه‌ریری سه‌رۆک شالیاری پێشوی لوبنان و مه‌حکوم کرانی له‌ لایه‌ن چه‌ند ڕێکخراوی مرۆڤدۆستی نێونه‌ته‌وه‌یی سه‌باره‌ت به‌ پێشێلکردنی مافه‌کانی مرۆڤ و ئه‌شکه‌نجه‌و ئازاردانی به‌ندکراوه‌ کورده‌کان، دیکتاتۆری سوریه‌ بۆ ئه‌وه‌ی وا نیشانبدات که‌ ده‌خوازێ چاکسازی و ڕێفۆرم له‌ وه‌ڵاته‌که‌یدا بکات ده‌ستی کردوه‌ به‌ هه‌ڵێنانه‌وه‌ی چه‌ند هه‌نگاوێک. کشانه‌وه‌ی هێزه‌کانی له‌ لوبنان و بڕیاری ئازادکردنی به‌ندکراوه‌کورده‌کانی کورد که‌ له‌ ڕه‌شه‌ممه‌ی ساڵی پاردا و له‌ ڕاپه‌ڕینه‌ خوێناویه‌کی قامیشلۆو شاره‌کانی دیکه‌ی باشوری ڕۆژئاوای کوردستاندا گیرا بوون له‌و چوارچێوه‌یه‌دایه‌و چاوه‌دێران ئه‌م هه‌نگاوه‌ی سوریه‌ به‌ سیناریۆی هه‌ڵخه‌ڵه‌تێنه‌ر ده‌زانن بۆ ده‌ربازبوون له‌و ته‌نگگژه‌یه‌ی تێی که‌وتوه‌.

وه‌ک هه‌واڵه‌کان بڵاویان کرده‌وه‌ ڕژیمی سوریه‌ هه‌ر له‌چوارچێوه‌ی ئه‌و چاکسازیه‌یدا که‌ ده‌یه‌وێ ئه‌نجامی بدات بڕیاری داوه‌ ناسانامه‌ بۆ زیاتر له‌ 200 هه‌زار کوردی پارێزگای حه‌سه‌که‌ بگێڕێته‌وه‌. هه‌روه‌ک ده‌زانن ئه‌وه‌ی ماوه‌ی نیوسه‌ده‌یه‌ سه‌دان هه‌زار کوردی باشوری ڕۆژئاوای کوردستان ناسنامه‌یان لێسه‌ندراوه‌ته‌وه‌ به‌و بیانوه‌ی که‌ ئه‌وانه‌ بیانی و خه‌ڵکی ده‌ره‌وه‌ی سوریه‌ن و به‌مه‌ش له‌ هه‌موو مافێکی یاسایی و مرۆڤانه‌ بێبه‌شکراون.

به‌ گوێره‌ی دوایین هه‌واڵه‌کان که‌ له‌ مێدیای کوردییه‌وه‌ بڵاوده‌کرێنه‌وه‌، پاش ئازادبوونی نزیکه‌ی 312 که‌س له‌و به‌ندکراوانه‌، جه‌ماوه‌ری گه‌له‌که‌مان له‌ باشوری ڕۆژئاوای کوردستان به‌شێوه‌یه‌کی به‌رفره‌ پێشوازایان له‌و خۆشه‌ویستانه‌کردوه‌ و له‌ شاره‌کانی ئامووده‌ و قامیشلی به‌ هه‌زاران که‌س له‌سه‌ر شه‌قاموو کۆڵانه‌کان له‌ پێشوازی که‌ژاوه‌ی ڕۆڵه‌کانیان دیلان و شایی و گۆڤه‌ندییان وه‌ڕێخستوه‌ و به‌م جۆره‌ به‌شێوه‌یه‌کی شیاو گه‌له‌که‌مان ڕێز له‌ تێکۆشه‌ره‌کانی ده‌گرێ و ئه‌مه‌گداری خۆی بۆیان ده‌نوێنێ و یادیش له‌ ڕاپه‌ڕین و قوربانیه‌کانی ده‌که‌نه‌وه‌.
به‌ندییه‌ ئازادکراوه‌کان زۆربه‌یان ئاسه‌واری ئه‌شکه‌نجه‌و ئازاریان پێوه‌ دیاره‌‌و له‌م پێوه‌ندییه‌دا سایتی ئامووده‌ وێنه‌کی بڵاوکردۆته‌وه‌. ئێمه‌ش لێره‌وه‌ ده‌ڵێین به‌خێر بێنه‌وه‌ و سڵاو له‌ خۆڕاگری و نه‌به‌زیتان.

له‌ یادی 25 ساڵه‌ی دامه‌زرانی دامه‌زراوه‌ی SBS ڕۆژنامه‌ڤان و ڕوناکبیری کورد شاهین به‌کر سوره‌که‌لی خه‌ڵات ده‌کرێ.

شالیاری هاووڵاتیه‌تی و فره‌که‌لتوری پیته‌ر مه‌ک گه‌ورن(Peter MacGauran) له‌ کۆبوونه‌وه‌یه‌کی له‌گه‌ڵ دامه‌زراوه‌ی ڕادیۆو ته‌له‌ڤزیۆنی ئێس بی ئێسدا له‌ شاری سیدنی خه‌ڵاتی به‌سه‌ر چوار که‌س له‌ ڕۆژنامه‌ڤان و کارمه‌ندانی ئه‌و ده‌زگایه‌دا دابه‌شکرد. ئه‌و خه‌ڵاته‌ له‌ لایه‌ن فێدراسیۆنی ئه‌نجومه‌نه‌‌کانی کۆمه‌ڵگا ئتنیکیه‌کانه‌وه‌ له‌ ئوسترالیا له‌ 25 ساڵه‌ی دامه‌زرانیدا ئامده‌کرابوو.
یه‌کێک له‌و چوار که‌سه‌ خه‌ڵات وه‌رگره‌ نوسه‌رو ڕۆژنامه‌ڤان شاهین به‌کر سوره‌که‌لی به‌رپرسی به‌شی کوردی له‌ ڕادیۆی ئێس بی ئێس بوو که‌ به‌ هۆی په‌ره‌دان و ڕۆڵی له‌ ده‌وڵه‌مه‌ندکردنی فه‌ره‌که‌لتوری له‌ ئوسترالیا دا خه‌ڵاته‌که‌ی پێبڕاو لێره‌وه‌ پیرۆزبایی لێده‌که‌ین و هیوای سه‌رکه‌وتنی زیاتر و به‌رده‌وامی بۆ ده‌خوازین.